REHBERLİĞİN TANIMI
Rehberlik ve psikolojik danışmanlık bireye kişisel sorunları için gerekli olan olgusal bilgileri sağlayan kişinin isteklerini ve imkanlarını, çeşitli özelliklerini tanımasına yardımcı olan ve nihayet bu bilgilerden yararlanarak özünü gerçeklestirmesine yardım eden bir hizmettir.
Rehberlik bireyin:
*Kendisini tanımasına
*Çevrede kendine açık olan fırsatları öğrenmesine
*Gizli güçlerini geliştirmesine
*Çevresine uyum sağlamasına yardımcı olur.
İnsan kendini gerçekleştirme çabasını sürdürürken önemli ya da önemsiz farkında olmadan birtakım tercihler yapmakta kararlar almaktadır. Kişiler karar verirken daha çok bilinçli ve daha az gelişi güzel davranmasına dış baskılardan ve iç çatışmalardan arınık olmasına yardımcı olmak rehberliğin en önemli amacıdır.
“Rehberlik, bireye kendini anlaması, çevredeki olanakları tanıması ve doğru karar vererek özünü gerçeklestirebilmesi için yapılan sistematik ve profesyonel bir yardım sürecidir.”
Rehberlik, danışana belli bir yol gösterip o yolu izlemesini istemek değil, çeşitli yolların avantajlı ve dezavantajlı yollarını tartışıp, kendisine uygun olanı seçebilmede bireye yardımcı olmaktır.
EĞİTİMDE REHBERLİĞİN YERİ
Bireyde meydana gelen davranış değişikliklerinin bir kısmı rastlantılarla ve kendiliğinden gerçekleşir. Bireyde toplumca istenen davranışları geliştirme sürecine “eğitim” adı verilmektedir.
Eğitimin amacı, genel anlamda bireyin özünü gerçekleştirmesine ve topluma yararlı olmasına yardımcı olmaktır.
Ancak toplumsal değişme hızının gittikçe artmasının üzerine bireylerin bilgi ve varolan duruma uyum gösteren bireyler olarak değil, hızla değişen ve karmaşık hale gelen toplumda ortaya çıkmakta olan sorunlarla başa çıkabilecek ve durmadan değişen çevresine uyum gösterebilecek bireyler olarak yetiştirmeleri gereği daha çok hissedilmektedir.
İnsan geniş bir öğrenme ve problem çözme gücü sayesinde ihtiyacını karşilamada eski davranış biçimleri işe yaramayınca yenisini geliştirme imkanına sahiptir. Ayrıca kendi deneyimleri yanında başkalarının deneyimlerinden de yararlanabilir.
Kişiyi huzursuz eden durumun ne olduğu kesin bir biçimde tanımlanamazsa çözümü için doğru yaklaşımda bulunulamaz. Güçlüğün doğru tanımlanması yanında sorunla ilgili konuda yeterli bilgi sahibi olmak da gereklidir. Yeterli bilgi toplandıktan sonra, güçlüğü gidereceği düşünülen davranış tarzı formüle edilir ve en iyi çözüme götüreceği düşünülen seçenekten başlanarak mevcut seçenekler yürürlüğe konur. Eğer tutulan yol güçlüğü gidermede etkili olmuşsa o yolda devam edilir.
Fiziksel ve toplumsal yaşamla ilgili olgulardan kaynaklanan sorunların ve bunlara bulunmuş çözüm yollarının tanıtılması ve karşılaşılabilecek yeni sorunlara çözüm bulabilme becerilerinin geliştirilmesi, okullarda çeşitli ders konularının amacını oluşturmaktadır. Ancak, bir kimsenin kendi yaşamında karşılaştığı kişisel sorunlar hiçbir dersin konusu değildir. Bu “Rehberlik ve Psikolojik Danışma” servisinin işidir.
**Ibrahim ELİBAL
