REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANIN AMAÇLARI
Psikolojik hizmetler uzmanı Rasim Bakırcıoğlu, İlköğretim, Ortaöğretim ve Yükseköğretimde REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA adlı kitabında rehberlik ve psikolojik danışmanın amacını, “bireyin, kendini tanıması ve kendi güçlerine güvenmesini sağlayarak, kişisel-toplumsal gelişimine yardımcı olmaktır.” biçiminde belirlemiş ve bu hizmetlerden yararlanan bireyin, şunları başarabilecek düzeye ulaşmış olması gerektiğini vurgulamıştır:
1. Kendi yetenek ve ilgilerini, eğitim olanaklarını, içinde yaşamakta olduğu toplumun beklentilerini ve mesleklerini tanımış olmalıdır.
2. Özyapısından gelen ya da doğal ve toplumsal çevresinin etkileri sonucu ortaya çıkan sorunlarını görebilmeli ve bunları çözümleyebilmelidir. Bedensel, bilişsel, toplumsal ve duygusal sorunlarının olası çözüm yollarını inceleyerek, bu çözüm yollarından, kendine en uygun olanını, kendi özgür istenciyle seçebilmelidir. Sorunlarının çözümünü plânlayabilmeli ve bu plân doğrultusunda, beklenen eylemleri gerçekleştirip, gerekli uyumu gösterebilmelidir.
3. Başkalarıyla iyi ilişkiler kurabilmelidir. Yaşama karşı olumlu bir tutum göstermelidir.
4. Boş zamanlarını en uygun biçimde kullanabilmelidir. Bunun için gerekli anlayış ve görüşü edinmiş olmalıdır.
Görüldüğü gibi, rehberlik ve psikolojik danışma; eğitimin amaçladığı, kişinin bütün olarak gelişmesine, kendini gerçekleştirmesine yardım eden bir hizmettir.
Profesör Dr. Muharrem Kepçeoğlu da rehberlik ve psikolojik danışmanın amacını “bireyin kendini gerçekleştirmesine yardım etmektir.” biçiminde dile getirmektedir.
Kendini gerçekleştirmekte olan bireyin taşıdığı özellikler, aslında psikolojik sağlığı yerinde olan çağdaş insanda bulunması gerekli özelliklerdir. Bu özelliklerden genel olarak benimsenen bazıları şöylece özetlenebilir:
Kendini gerçekleştirmekte olan birey, daha yeterli bir kişiliğe sahiptir; daha verimlidir. Kim olduğunu gerçekçi bir gözle algıladığı gibi, kim olabileceği hakkında daha tutarlı bir görüşe sahiptir. Kendini gerçekleştirmekte olan birey, hem kendisi ve hem de başkaları hakkında iyi düşüncelere sahiptir; insan değerlerine saygı duyar; onları benimser ve geliştirir. Kendini gerçekleştirmekte olan birey, zamanını iyi kullanır; geçmişten daha çok geleceğe dönüktür.; yaratıcıdır. Kendine saygı duyar ve kendini olduğu gibi kabul eder; duygularını açığa vurmaktan kaçınmaz. Kendini gerçekleştirmekte olan birey, değişmeye ve yeni yaşantılara açıktır. Kendini, değişmekte olan bu gerçek dünyanın yine değişmekte olan bir parçası gibi görür.
Kendini gerçekleştirme, birey için, kuşkusuz, yaşam boyu süren bir süreçtir. Her bireyin, belirli bir dönemde, belirli bir gerçekleşim düzeyi vardır. Bu gerçekleşim düzeyinin zaman içinde olumlu yönde gelişmesi beklenir. Öğretmenlerimizin, yaş gruplarına göre bu gerçekleşim düzeylerini ve niteliklerini bilmelerinde yarar vardır. İşte, psikolojik danışma ve rehberlik yardımının amacı da yukarıda sıralanan özellikler bakımından bireyin bu gerçekleşim düzeyini geliştirmek ve en uygun düzeye çıkmasını sağlamaktır.
