Engelli Ve Ailelerinin Hakları – Bölüm I.

  Engelli Hakları 

 Ülke nüfusumuzun yaklaşık %10’unu oluşturan özürlü vatandaşlarımız 2005 yılında çıkan özürlüler kanunu ile bir çok hakka kavuştular. Bu bölüm de bu haklar nelerdir engelli ailelerinin hakları nelerdir, özürlü maaşı nasıl alınır, erken emeklilik, vb. soruların yanıtlarını bulacaksınız. Soru ve Cevaplardan oluşan bu hizmetimiz iki bölümden oluşmaktadır. Bu okuduğunuz bölüm birinci bölümümüzdür. Eğer sorunuza yanıt bulamadıysanız lütfen ikinci bölümümüze de bakınız. 

İSTİHDAM VE MESLEKİ REHABİLİTASYON
•İşe Yerleştirilme Taleplerini Karşılama Yetkisi Hangi Kurumlardadır ?
Özürlü kişilerin devlet memuru olarak istihdamları Devlet Personel Başkanlığı koordinasyonunda ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca, işçi olarak istihdamları ise Türkiye İş

Kurumu tarafından yapılmaktadır.

•İşe Girmek Ve Çeşitli Kurumlara Özürlü Eleman Alınıp Alınmayacağına İlişkin Bilgileri Öğrenmek İçin Hangi Yol İzlenmelidir?
Özürlü kadrosuna devlet memuru olarak atanmak için öncelikle yapılacak sınavlara girmek gerekmektedir. Her kamu kurumu, özürlü kadrosuna memur almak için

kendisi sınav açmaktadır. Bu sınavlar, Nisan-Mayıs, Temmuz-Ağustos, Ekim-Kasım dönemlerinde açılmaktadır. Devlet memurluğuna ilişkin sınav duyuruları Devlet

Personel Başkanlığınca yapılmakta olup Resmi Gazete ve ilgili kurumun Web sitesinde yayımlanmaktadır. ( http//:regabasbakanlik.gov.tr ) (

www.basbakanlik-dpb.gov.tr)

•Kamu Ve Özel Sektörde İşçi Olmak İçin Ne Yapılmalıdır?
İkametgahınızın bulunduğu yerdeki Türkiye İş Kurumu İl Müdürlüğüne şahsen başvurarak kayıt yaptırmanız ve ilgili İl Müdürlüğü ile sürekli iletişim halinde olmak

gerekmektedir. Türkiye İş Kurumu’nun ilan ettiği açık işler ve kamu kurumlarına alınacak işçiler için yapılacak sınavlar İŞKUR Web ( www.iskur.gov.tr ) sitesinde ve İŞKUR

İl Müdürlüklerinde duyurulmaktadır.
Kamu kurum ve kuruluşlarında işçi olarak işe girebilmek için, “Kamu Kurum ve Kuruluşlarında İşçi Olarak İstihdam Edilecek Özürlüler Hakkında Uygulanacak Sınav

Yönetmeliği” kapsamında düzenlenen merkezî sınava girmek gerekmektedir.

•Kamuda İşçi Olmak İçin Özel Şartlar Var mıdır ?
Okuryazar, ilköğretim mezunu ve zihinsel veya ruhsal özürlü olanlar kamu kurum ve kuruluşlarında işçi olmak için sınava tabi tutulmazlar. Bu kapsamda bulunan ve talep

koşullarına duruma uygun başvuranlar, noter huzurunda kura çekimine tabi tutulurlar.

•4857 Sayılı İş Kanunu Kapsamındaki İşyerlerinin Özürlü Çalıştırma Zorunluluğu Ne Kadardır?
50 ve üzeri işçi çalıştıran işyerlerinde çalıştırılmaları gereken özürlü, eski hükümlü ve terör mağdurları için öngörülen toplam çalıştırma oranı %6dır. Bu oran (2006 yılı

için); kamu işyerlerinde özürlüler için %4, eski hükümlüler için % 2, özel sektör işyerlerinde özürlüler için %3, eski hükümlüler için %1 ve terör mağdurları içinde %2

olarak belirlenmiştir.

•Özürlülerin istihdamı konusunda işverenler için yasal zorunluluk yanında teşviklerde sözkonusudur. İşyeri; mevzuatlarla belirtilen özürlü sayısından daha fazla özürlü

çalıştırırsa veya çalışan özürlünün özür derecesi % 80 den fazla olursa veya herhangi bir kanuni yükümlülüğü olmamasına karşın özürlü çalışanı varsa işveren tarafından

ödenen sigorta priminin %50 si hazine tarafından karşılanmaktadır.

•657 Sayılı Devlet Memurları Kanununa Tâbi Kurum Ve Kuruluşlarda İstihdam Edilmesi Gereken Özürlü Oranı Ne Kadardır?
Devlet Memurları Kanununa göre; kurum ve kuruluşlar çalıştırdıkları personele ait kadrolarda %3 oranında özürlü personel çalıştırmak zorundadır. %3’ün

hesaplanmasında ilgili kurum veya kuruluşun (taşra teşkilatı dahil) toplam dolu kadro sayısı dikkate alınır.

•Kamu Kurum Ve Kuruluşlarının Özürlü Memur Çalıştırma Yükümlülüklerinin Yerine Getirilmesinin Takip Ve Denetiminden Sorumlu Ve Yetkili Kurum Hangisidir?
Kamu kurum ve kuruluşlarının özürlü memur çalıştırma yükümlülüklerinin yerine getirilmesinin takip ve denetiminden Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığı sorumludur.

•Kamu Ve Özel Sektör İşverenlerinin Özürlü İşçi Çalıştırma Yükümlülüklerinin Yerine Getirilmesinin Takip Ve Denetiminden Sorumlu Ve Yetkili Kurum Hangisidir?
Kamu ve özel sektör işverenlerinin özürlü işçi çalıştırma yükümlülüklerinin yerine getirilmesinin takip ve denetiminden Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Türkiye İş

Kurumu Genel Müdürlüğü sorumlu ve yetkilidir.

•Özürlü İşçi Veya Memur Çalıştırmamanın İşverene Getirdiği Bir Müeyyide Var mıdır?
Kamu ve özel sektör işverenlerinden sorumluluğunu yerine getirmeyenlerden her ay çalıştırmadığı her özürlü için belli bir miktar para cezası kesilmektedir. Bu ceza, 2006

yılı için 1.175.000.000.TL’ (1.175.00.YTL) dir.
Özürlü memur çalıştırmamanın herhangi bir müeyyidesi bulunmamaktadır.

•Özürlü İstihdam Etme Sorumluluğunu Yerine Getirmeyen İşverenlerden Toplanan Ceza Paraları Hangi Amaçlar İçin Kullanılmaktadır?
Özürlü istihdam etme sorumluluğunu yerine getirmeyen işverenlerden toplanan ceza paraları, sakatların meslekî eğitim ve meslekî rehabilitasyonu, kendi işini kurma ve

bu gibi projelerde kullanılmak üzere Türkiye İş Kurumuna aktarılmaktadır.

•İşyerlerinde Özürlülere Yönelik Ne Tür Düzenlemeler Yapılmaktadır?
“ Özürlülerin Devlet Memurluğuna Alınma Şartları İle Yapılacak Yarışma Sınavları Hakkında Yönetmelik”e göre özürlü memur çalıştırmak zorunda olan kurum ve

kuruluşlar çalışma yerlerini özürlülerin çalışmalarını kolaylaştıracak şekilde düzenlemek, gerekli tedbirleri almak ve özürlülerin çalışmalarıyla ilgili özel yardımcı ve

destekleyici araç-gereçleri temin etmek zorundadır. Belirli bir mesleği olan özürlülerin meslekleri ile ilgili işlerde çalıştırılmaları esastır. Belirli bir mesleği olmayan veya

mesleğine uygun kadro bulunmayan özürlüler, özür durumlarına göre, yapabilecekleri hizmetlere ait kadrolarda çalıştırılır. Özürlüler, özürlerini artırıcı veya ek özür getirici

işlerde çalıştırılamazlar.” denilmektedir.
“Özürlü, Eski Hükümlü ve Terör Mağduru İstihdamı Hakkında Yönetmelik”e göre işverenler, işyerlerini, imkânlar ölçüsünde, özürlülerin çalışmalarını kolaylaştıracak

şekilde hazırlamak, sağlıkları için gerekli tedbirleri almak, mesleklerinde veya mesleklerine yakın işlerde çalıştırmak, işyerleriyle ilgili bilgi ve yeteneklerini geliştirmek,

çalışmaları için gerekli araç ve gereçleri sağlamak zorundadır. Özürlüler, yapabilecekleri işler dışında sağlıklarına zarar verecek diğer işlerde çalıştırılamaz. Uygun koşulların

varlığı halinde çalışma sürelerinin başlangıç ve bitiş saatleri, özürlünün durumuna göre belirlenir.” denilmektedir.
5378 sayılı Özürlüler Yasası ile 14.7.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 53 üncü maddesinin başlığı ve birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Özürlülerin Devlet memurluğuna alınmaları:
Mevzuata uygun olmak kaydıyla; özürlülerin mesleklerine uygun münhal kadrolara atanması, mesleklerini icra veya infaza yardımcı araç ve gerecin kurumlarınca temin

edilmesi esastır. Özürlülerin Devlet memurluğuna alınma şartları ile hangi işlerde çalıştırılacakları, mesleklerini icra ve infazda hangi yardımcı araç ve gereçlerin kurumlarınca

temin edileceği, zihinsel özürlülerin hangi görevlere atanmasında asgari eğitim şartından istisna edileceği hususları Maliye Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal

Güvenlik Bakanlığı, Özürlüler İdaresi Başkanlığı ve Devlet Personel Başkanlığınca müştereken hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir.
Özelleştirilen Veya Özelleştirilme Kapsamına Alınan Kamu Kuruluşlarında Çalışan Özürlülerin Yasal Hakları Nelerdir?
Kapatma ve tasfiye hâllerinde işten çıkarılma durumunda iş kaybı tazminatı, özürlülere, kanunun diğer çalışanlara tanıdığı hakların iki katı oranında ödenir.
İlgili Kanun Maddesi: 5398 sayılı “Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunda

ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun”
“……Bu Kanuna göre özelleştirme kapsamına alınan kuruluşların (iştirakler hariç) özelleştirmeye hazırlanması, özelleştirilmesi, küçültülmesi veya faaliyetlerinin kısmen ya

da tamamen durdurulması, süreli ya da süresiz kapatılması veya tasfiye edilmesi nedeniyle; bu kuruluşlarda iş sözleşmesine dayalı olarak ücret karşılığı çalışanlardan iş

sözleşmeleri tâbi oldukları iş kanunları ve toplu iş sözleşmeleri gereğince tazminata hak kazanacak şekilde sona ermiş olanlara, kanunlardan ve yürürlükteki toplu iş

sözleşmelerinden doğan tazminatları dışında ilave olarak iş kaybı tazminatı ödenir. Ayrıca bunların mesleklerinde geliştirilmesine, bir meslekte yetiştirilmesine veya meslek

edindirilmesine ilişkin eğitim giderleri ile yeni iş bulmalarına katkı sağlamak amacıyla yapılacak giderler Özelleştirme Fonundan karşılanır. Özürlü personele (ilgili kanunların

öngördüğü I, II ve III. derece), bu maddede belirtilen tutarın iki katı olarak iş kaybı tazminatı ödenir. İş kaybı tazminatı ödenmesi ve sağlanabilecek diğer hizmetlere ilişkin

işlemler Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü tarafından yürütülür.”
Ayrıntı için bkz. www.oib.gov.tr .

•Özürlülere Yönelik Meslekî Eğitim Faaliyetlerini Hangi Kurum/Kuruluşlar Yürütmektedir?
Millî Eğitim Bakanlığı bünyesinde İşitme Engelliler Çok Programlı Liseleri, Ortopedik Engelliler Meslek Liseleri, zihinsel engellilere yönelik Meslekî Eğitim Merkezleri, İş Eğitim

Merkezleri ve Yetişkin Zihinsel Engelliler İş Eğitim Merkezleri özürlülere yönelik meslekî eğitim programları düzenlenmektedir.
Bu kuruluşların meslekî eğitim faaliyetlerinden yararlanmak isteyen kişiler Ankara’daki kuruluşlar için Millî Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri

Genel Müdürlüğüne, illerdeki kuruluşlar için il Millî Eğitim Müdürlüklerine başvurabilirler.

•Özürlülere Yönelik Meslek Edindirme Kurslarını Hangi Kurum/Kuruluşlar Düzenlemektedir?
Türkiye İş Kurumu ve MEB Çıraklık Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü özürlülere yönelik meslek edindirme kursları düzenlemektedir.

•5378 sayılı Özürlüler Yasası Özürlülerin Meslekî Rehabilitasyonu İle İlgili Ne Öngörmektedir ?
5378 sayılı Özürlüler Kanunu’nun 13’üncü maddesi bu konuda yeni bir düzenleme getirmiştir.
“Özürlülerin yeteneklerine göre mesleğini seçme ve bu alanda eğitim alma hakkı kısıtlanamaz.
Özürlülerin yetenekleri doğrultusunda yapabilecekleri bir işte eğitilmesi, meslek kazandırılması, verimli kılınarak ekonomik ve sosyal refahının sağlanması amacıyla meslekî

rehabilitasyon hizmetlerinden yararlanmasının sağlanması esastır.
Gerçek veya tüzel kişilerce açılacak olan özel meslekî rehabilitasyon merkezleri, yetenek geliştirme merkezleri ve korumalı işyerlerinin değişik tipleri ile özel işyerlerinde

bireylerin bireysel gelişimleri ve yeteneklerine uygun iş veya becerilerini geliştirici tedbirler alınır. Bu alandaki hizmetler ihtiyaçlara göre iş ve meslek analizi yapılarak hizmet

satın alınması suretiyle temin edilebilir. Buna ilişkin usûl ve esaslar, Milli Eğitim Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Özürlüler İdaresi Başkanlığınca

müştereken çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Sosyal ve mesleki rehabilitasyon hizmetleri belediyeler tarafından da verilir. Belediyeler bu hizmetlerin sunumu sırasında gerekli gördüğü hallerde, halk eğitim ve çıraklık

eğitim merkezleri ile işbirliği yapar. Özürlünün rehabilitasyon talebinin karşılanamaması halinde özürlü, hizmeti en yakın merkezden alır ve ilgili belediye her yıl bütçe

talimatında belirlenen miktarı hizmetin satın alındığı merkeze öder.”

•5378 Sayılı Özürlüler Yasasında İstihdamla İlgili Nasıl Bir Yenilik Vardır ?
Yasanın 14’üncü maddesinde; “İşe alımda; iş seçiminden, başvuru formları, seçim süreci, teknik değerlendirme, önerilen çalışma süreleri ve şartlarına kadar olan

safhaların hiçbirinde özürlülerin aleyhine ayrımcı uygulamalarda bulunulamaz.
Çalışan özürlülerin aleyhinde sonuç doğuracak şekilde, özrüyle ilgili olarak diğer kişilerden farklı muamelede bulunulamaz.
Çalışan veya iş başvurusunda bulunan özürlülerin karşılaşabileceği engel ve güçlükleri azaltmaya veya ortadan kaldırmaya yönelik istihdam süreçlerindeki önlemlerin

alınması ve işyerinde fiziksel düzenlemelerin bu konuda görev, yetki ve sorumluluğu bulunan kurum ve kuruluşlar ile işyerleri tarafından yapılması zorunludur. Özürlülük

durumları sebebiyle işgücü piyasasına kazandırılmaları güç olan özürlülerin istihdamı, öncelikle korumalı işyerleri aracılığıyla sağlanır.
Korumalı işyerleriyle ilgili usûl ve esaslar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Özürlüler İdaresi Başkanlığınca müştereken çıkarılacak yönetmelikle

düzenlenir.” hükümleri mevcuttur.

•Bakım Gereksinimi Olan Özürlü Yakını Bulunan Memurların Tayininde Kolaylık Sağlanmakta mıdır?
5378 sayılı Özürlüler Kanunu 21’inci maddesiyle 657 sayılı Kanuna aşağıdaki ek madde eklenmiştir:
EK MADDE 39.- Devlet memurlarının, hayatını başkasının yardım veya bakımı olmadan devam ettiremeyecek derecede özürlü olduğu sağlık kurulu raporu ile tespit edilen

eşi, çocukları ile kardeşlerinin, memuriyet mahalli dışında resmî veya özel eğitim ve öğretim kuruluşlarında eğitim ve öğretim yapacaklarının özel eğitim değerlendirme

kurulu tarafından belgelendirilmesi hâlinde, ilgilinin talebi üzerine eğitim ve öğretim kuruluşlarının bulunduğu il veya ilçe sınırları dahilinde kurumunda bulunan durumuna

uygun boş bir kadroya ataması yapılır.

•Özürlülerin Tayin ve Nakillerinde Başka Özel Hükümler Var mıdır?
Atama, tayin ve nakiller; konuya ilişkin mevzuatlar çerçevesinde ilgili kurumlar tarafından yapıldığından tayin ya da nakil ile ilgili girişimlerin söz konusu kurumlar nezdinde

şahsen yapılması gerekmektedir

•Kendi İşini Kurmak İsteyen Özürlülere Ne Gibi Kolaylıklar Sağlanmaktadır?
Kendi işini kurmak isteyen özürlüler için Türkiye Halk Bankası tarafından Özürlü Girişimci Kredisi verilmektedir.
Bu krediden faydalanma koşulları:
•  Çalışma gücünüzün en az % 40’ını kaybetmiş olmak,
•  Bir işte verimli bir şekilde çalışılabileceğini sağlık kurulu raporu ile belgelendirmek,
•  18 yaşından gün almış (üst yaş sınırı yoktur) olmak gerekmektedir.
Bu krediden faydalanabilmek için nasıl bir iş yapılacağını, hangi tür sanayi veya hizmet sektörü ile ilgili ticari faaliyette bulunulacağını belirleyip, en yakın Halk Bankası

şubesine başvurmak gerekmektedir.
Özürlü girişimci kredisinden yararlanacak kişinin öncelikle özürlü kişi tanımına uygun olması ve herhangi bir ticari faaliyetinin bulunmaması gerekmektedir. Elinde yapacağı

işle ilgili belgesi bulunanlara öncelik tanınacak, elinde belgesi olmayanlara beyan ve inceleme sonucuna göre kredi kullandırılabilecektir.
Bu kredi bir işyeri açacaklara verilebileceği gibi, kendi evinde el becerilerine uygun bir iş yapabilecek ve maddi desteğe ihtiyaç duyan özürlülere de verilebilir.
Ayrıca; T.C. Hükümeti ile Dünya Bankası arasında 14 Eylül 2001 tarihinde imzalanan ve 28 Kasım 2001 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren, Sosyal Riski

Azaltma Projesi İkraz Anlaşmasıyla, Türkiye’de kısa ve uzun dönemde yoksulluğun azaltılmasına katkıda bulunulması amaçlanmıştır.
Türkiye’nin yoksul kesimlerinin gelir elde etme ve istihdam fırsatlarını artırmaya yönelik çabalarının desteklenmesini öngören Yerel Girişimler kapsamında, yoksul

insanlarımızın gelir ve hayat standardını yükseltebilmek amacı ile hazırlanıp uygulanabilecek proje konuları beş başlık altında toplanmıştır. Bunlar:
1. Gelir Getirici Projelerin Amaç ve Kapsamı
2. İstihdama Yönelik Beceri Kazandırma Eğitimleri
3. Toplum Yararına Çalışmalar İçin Geçici İstihdam
4. Sosyal Alt Yapı ve Hizmet Merkezlerinin Kuruluş ve Geliştirilmesi
5. Toplum Kalkınmasına Yönelik Kapsamlı Çalışmalar
Belirtilen kapsamda ve yapılacak projeler dahilinde Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarından kendi işini kurma için destek alınabilmektedir.
SOSYAL GÜVENLİK ve SOSYAL YARDIM:
•Özürlü Erken Emeklilik veya Malülen Emeklilik İçin Nereye Müracaat Etmelidir ?
Özürlülerin emeklilik işlemleri diğer çalışanlarda olduğu gibi ilgili sosyal güvenlik kurumunca yapılmaktadır. Özürlüler erken emeklilik yada malülen emeklilik işlemlerini tabi

olunan sosyal güvenlik kurumuna müracaat ederek başlatabilirler.
Emeklilik işlemleri için, Memur olarak çalışanların Emekli Sandığı Genel Müdürlüğünün, İşçi olarak çalışanların Sosyal Sigortalar Kurumu Genel Müdürlüğünün, Serbest

Meslek Erbabı olanların BAĞ-KUR Genel Müdürlüğünün ilgili birimlerine müracaat etmeleri gerekmektedir.

•Özürlü Memurlar İsteğe Bağlı Erken Emekli Olabilirler mi?
Menuriyete atanmadan önce özürlü olan ve bu özürleri sebebiyle en az %40 oranında çalışma güçlerini kaybettikleri Sağlık Kurulu Raporu ile anlaşılanlardan 15 fiili hizmet

yılını dolduranların yaş kaydı aranmaksızın istekleri halinde emeklilikleri mümkündür.

•Özürlü Memurlar Malülen Emekli Olabilirler mi?
Malülen emeklilik; İştirakçilerin vücutlarında meydana gelen arızalar veya uğradıkları tedavisi imkansız hastalıklar sebebiyle vazifelerini yapamayacak duruma gelmeleri

halinde uygulanan emeklilik işlemidir.
Belirtilen sebeplerle çalışamayacak duruma düşenlere “malül” denilmekte olup meydana geliş sebeplerine göre 3 türe ayrılmaktadır.
       a) Adi Malüllük,
       b) Vazife Malüllüğü,
       c) Harp Malüllüğü.
Ayrıntı için bkz. www.emekli.gov.tr

•İşçi Olarak Çalışanlarda Malüliyet Nedir ? Kimler Malülen Emekli Olabilir? Nereye Müracaat Etmelidir?
Hastalık nedeniyle emekli olmak için, gerekli koşulları sağlayarak başvuran kişi, çalışma gücünün en az 2/3’ünü kaybettiği Kurumca tespit edilir ise malulen emekliliğe hak

kazanmış olur. Bu hakkı kazanmış olanların malülen emeklilik için Sigorta İşleri Genel Müdürlüğü Tahsisler Daire Başkanlığı’na müracaat etmesi gerekmektedir.
Malûl sayılanlardan; Toplam olarak 1800 gün veya en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup sigortalılık süresinin her yılı için ortalama 180 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm

sigortaları primi ödemiş olması şartıyla malûllük aylığından yararlanabilmektedirler.
Çalışma gücünün en az üçte ikisini yitirdiği tespit edilen; iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünü en az %60 kaybeden ve çalışma gücünün en

az üçte ikisini yitirmiş düzeyde sayılmayanlardan yapılan tedavi sonucunda, kurum sağlık tesisleri kurullarınca düzenlenecek raporlarda çalışabilir durumda olmadığı

belirtilen sigortalı malûl sayılır. Ancak; sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihte malûl sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya arızası bulunduğu, önceden

veya sonradan yeterli belgelerle tespit edilen sigortalı bu hastalık veya arızası sebebiyle malûllük sigortası yardımlarından yararlanamaz.
Ayrıntı için bkz. www.ssk.gov.tr

•Özürlü İşçi Statüsünde Çalışanların Erken Emeklilikten Yararlanma Şartları Nelerdir?
a) Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce bu Kanunun 53 üncü maddesine göre malûl sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya arızası bulunan ve

bu nedenle malûllük aylığından yararlanamayan sigortalılar, yaşları ne olursa olsun en az 15 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3600 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm

sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla yaşlılık aylığından yararlanırlar.
b) Sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden yararlanmaya hak kazanmış durumda olan sigortalılardan; ilgili mevzuatı uyarınca, I. derece sakatlığı olanlar yaşları ne olursa

olsun en az on beş yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3600 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak, II. derece sakatlığı olanlar yaşları ne olursa

olsun en az on sekiz yıldan beri sigortalı olmak ve en az 4000 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak, III. derece sakatlığı olanlar yaşları ne olursa

olsun en az yirmi yıldan beri sigortalı olmak ve en az 4400 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmaları şartıyla yaşlılık aylığından yararlanırlar. Sakatlığı

nedeniyle vergi indiriminden yararlanması dolayısıyla yaşlılık aylığına hak kazanarak yaşlılık aylığı alanlar Kurumca kontrol muayenesine tâbi tutulabilir.
Ayrıntı için bkz. www.ssk.gov.tr

•Serbest Meslek Erbabı Olarak Çalışanlar Hangi Koşullarda Malûl Sayılmaktadır?
Bağ-Kur Kanununa göre çalışma gücünün en az üçte ikisini yitirdiği tespit edilen sigortalı malûl sayılır.
Sigortalılığın başladığı tarihte malûl sayılacak derecede hastalık veya arızası bulunduğu önceden veya sonradan tespit edilen sigortalı, bu hastalık veya arızası nedeniyle

malûllük sigortası yardımlarından yararlanamaz.
Ayrıntı için bkz. www.bagkur.gov.tr

•Serbest Meslek Erbabı Olarak Çalışanların Malûlen Emeklilikten Yararlanma Şartları Nelerdir?
Malullük aylığından yararlanabilmek için aşağıdaki koşulların yerine getirilmesi gerekmektedir.
• En az 5 tam yıl sigorta primi ödenmiş olmalıdır.
• Sigortalının çalışma gücünün en az üçte ikisini kaybettiğinin tespitine dair Sağlık Bakanlığı, Sosyal Sigortalar Kurumu, Üniversiteler ve Kamu İktisadi Teşekküllerine ait

hastanelerin Sağlık Kurullarından alınan ve Emekli sandığı Genel Müdürlüğü Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığınca mallüllüğüne karar verilen Sağlık Kurulu raporu bulunmalıdır.
• Yazılı istekte bulunmak ve istek tarihi itibari ile her türlü borçlarını ödemiş olmak gerekmektedir.
Ancak, Bağ-Kur 1479 sayılı zorunlu sigortalılık kapsamında ya da tarım sigortası kapsamında iken, bir iş kazası veya meslek hastalığı sonucu çalışma gücünün en az üçte

ikisini kaybedenler için 5 tam yıl sigorta primi ödemiş olmak koşulu aranmaz.
1479 sayılı zorunlu sigortalılığa tabi olanlar için malullük aylığı, sigortalının son defa prim ödediği gelir basamağına ait göstergenin, sigortalıların basamaklarda prim

ödedikleri süreler de dikkate alınarak aylık başlangıç tarihinde yürürlükte bulunan gelir tablosu üzerinden hesaplanacak ağırlıklı ortalamasının %65’i olarak hesaplanır.Başka

birinin sürekli bakımına muhtaç Malül Sigortalıya da % 75 oranında aylık bağlanır.
2926 sayılı tarım sigortalıları için malullük aylığı, sigortalının son defa prim ödediği gelir basmağına ait göstergenin Genel Bütçe Kanunu ile kabul edilen yürürlükteki Katsayı

ile çarpımının %70’idir. Sigortalı başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumda ise bu oran %80’e çıkarılır.
Aylıklara, ayrıca Sosyal Yardım Zammı eklenir. Ancak, 2926 Sayılı Kanuna göre bağlanan malüllük aylıklarına Sosyal Yardım Zammı ilave edilmez.
Ayrıntı için bkz. www.bagkur.gov.tr

•Emekli Sandığına Tabi Olanların Bakmakla Yükümlü Olduğu Kişiler Sağlık Yardımından Nasıl Yararlanır ?
1 – Sandıktan emekli, malüllük, dul ve yetim aylığı alanlar,
2 – Emekli veya malüllük aylığı alanların;
•  Eşleri,
•  Yaşları 18’den küçük olan veya orta öğrenim yapmakta ise 20, yüksek öğrenim yapmakta ise 25 yaşını doldurmamış ve evli olmayan erkek ve kız çocukları,
•  Evli olmayan ve yardım edilmediği takdirde muhtaç duruma düşecek olan kız çocukları,
•  Yaşları ne olursa olsun malül ve muhtaç erkek çocukları,
•  Öz anne ve babalar,sağlık yardımından yararlanabilirler.
Ayrıntı için bkz. www.emekli.gov.tr

•Çalışanların Bakmakla Yükümlü Olduğu Kişiler Sağlık Yardımından Nasıl Yararlanır ?
5335 sayılı Kanunla 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu 206 maddesinin 2 numaralı bendi; “2. 25 yaşını dolduran çocuklar (25 yaşını bitirdiği halde evlenmemiş kız

çocukları ile çalışamayacak derecede malûllükleri resmi sağlık kurulu raporuyla tespit edilenler için süresiz olarak ödeneğin verilmesine devam olunur.),” şeklinde

değiştirilmiştir. Bu ödeneği alanlar sağlık yardımından da yararlanırlar.

•Bağ-Kur’a Tabi Olanların Bakmakla Yükümlü Olduğu Kişiler Sağlık Yardımından Nasıl Yararlanır ?
Sağlık sigortasına tabi sigortalıların sağlık hizmetlerinden yararlanabilmesi için, en az 8 (sekiz) ay eksiksiz sağlık sigortası primi ödemiş olmaları, sağlık ve sigorta prim

borcu bulunmaması gerekmektedir. Muayene ve tedavi hakkı sağlık sigortası primi ödenen 8 inci ayı takip eden aybaşından itibaren başlar.
İlk defa sigortalı olanların sağlık yardımından yararlanmaları, en az 8 (sekiz) ay, yeniden sigortalı olanların ise en az 4 (dört) ay eksiksiz sağlık sigortası primi ödemiş

olmaları, sağlık ve sigorta prim borcu bulunmaması şartına bağlıdır. 
Kapsam:
1479 ve 2926 sayılı Kanunlara tabi zorunlu sigortalılar ile eş ve bakmakla yükümlü oldukları çocukları, ana ve babaları,
1479 ve 2926 sayılı Kanunlara tabi yaşlılık ve malullük aylığı almakta olanlar ile eş ve bakmakla yükümlü oldukları çocukları ana ve babaları,
1479 ve 2926 sayılı Kanunlara tabi ölüm aylığı almakta olanlar, yararlanırlar.
Ancak, diğer Sosyal Güvenlik Kanunlarına ve özel Kanunlara göre sağlık yardımlarından faydalananlar yararlanamazlar.
Sağlık hizmeti, Sağlık Bakanlığı, Sosyal Sigortalar Kurumu, mahalli idareler, üniversiteler, kamu iktisadi teşebbüslerine ait sağlık tesisleri ile diğer sağlık tesislerinden satın

alınmak suretiyle yürütülür. Buna ilişkin usul ve esaslar Kurumca belirlenir.
Ancak, Kurumla protokolü bulunmayan resmi sağlık kurum ve kuruluşlarında Bağ-Kur sağlık karnesi ile muayene ve tedavi görenler için Sağlık Bakanlığı’na bağlı yataklı

tedavi kurumlarında yapılacak muayene-tetkik-tahlil-müdahale-ameliyat ve tedavilere ait fiyat tarifesi üzerinden hesaplanmak suretiyle Kurumca belirlenecek esaslar

dahilinde ödeme yapılır. Bunu aşan kısmı ise ilgili tarafından karşılanır.
Bununla birlikte sağlık yardımlarından faydalanan kimselerin özel bir sağlık müessesinde yatırılarak tedavi altına alınmaları halinde, vak’anın aciliyeti raporla belgelenmek ve

bu rapor Kurum tarafından kabul olunmak şartıyla, bu sağlık  müesseselerinde yapılan tedavi giderleri Sağlık Bakanlığı’na bağlı yataklı tedavi kurumlarında yapılacak

muayene-tetkik-tahlil-müdahale-ameliyat ve tedavilere ait fiyat tarifesi üzerinden hesaplanmak suretiyle ödenir.
Sağlık hizmetinin hangi sağlık kuruluşlarından satın alınacağının tespitine Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Yukarıda belirtilen hastanelerin dışında parası ödenerek yararlanılması durumunda, ödenen sağlık giderlerine ait faturalar Bağ-Kur İl Müdürlüğüne ibraz edildiğinde, ödenen

tutarları Bağ-Kur Sağlık Sigortası Yardımları Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde, geri alınabilir.
Özel hastanelerden ancak, acil durumlarda yararlanılabilir. Bir raporla belgelenecek acil olma durumunun, Bağ-Kur Sağlık Kurulunca kabul edilmesi gerekmektedir.
Ödeme, Sağlık Bakanlığı fiyat tarifesi üzerinden yapılır.
Ayrıntı için bkz. www.bagkur.gov.tr

•Bağ-Kur dan Nasıl Sağlık Karnesi Alınabilir ?
Sağlık sigortasına tabi sigortalıların sağlık hizmetlerinden yararlanabilmesi için;İlk defa sigortalı olanların en az 8(sekiz) ay, yeniden sigortalı olanların ise en az 4(dört) ay

eksiksiz sağlık sigortası primi ödemiş olmaları, sağlık ve sigorta prim borcu bulunmaması gerekmektedir.
Bu koşulları yerine getiren sigortalıların sağlık karnesi almak için;
•  İl Müdürlüklerinde örneği mevcut 1479 veya 2926 sayılı Kanunlara tabi sigortalılar için Bağ-Kur sağlık karnesi talep formu
•  Zorunlu sigortalılık için bağımsız çalışmasının devam ettiğine dair Bağ-Kur sigortalılık belgesi,
•  Vukuatlı nüfus kayıt örneği, 
•  Öğrenciler için öğrenim durumlarını gösterir belge, 
•  7 yaşından küçük çocuklar hariç her sağlık karnesi için 1 adet vesikalık fotoğraf,
•  Yaşları ne olursa olsun çalışamayacak durumda bulunan çocuklar için tam teşekküllü hastanelerin birinden alınacak sağlık kurulu raporu, 
Geçimi sigortalı veya yaşlılık veya malullük aylığı alanlar tarafından sağlanan ana, baba ve 18 yaşını geçmiş evli olmayan kız çocukları için       diğer sosyal güvenlik kuruluş

kayıtlarını gösterir belgeyi, temin ederek, il müdürlüklerine başvurmaları gerekmektedir.
Ayrıntı için bkz. www.bagkur.gov.tr

•Sosyal Sigortalar Kurumuna Tabi Çalışanların Bakmakla Yükümlü Olduğu Kişiler Sağlık Yardımından Nasıl Yararlanır ?
Sigortalının geçindirmekle yükümlü olduğu kimseler;
b) ……..18 yaşını doldurmuş olup da çalışamayacak durumda malül erkek çocukları ile yaşları ne olursa olsun evli bulunmayan ve sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi olarak

çalışmayan veya aylık yahut gelir almayan kız çocukları, sağlık yardımından yararlanırlar.
Bu yardımın sağlanması için ise; her kurum ilgili mevzuatlarında başka bir sosyal güvenlik kurumundan aylık ya da gelir elde edilmemesi önkoşulunu getirmiştir.
Ayrıntı için bkz. www.ssk.gov.tr

•Tedavi Giderlerini Kendi İmkânları İle Karşılayamayan Ve Sosyal Güvenlik Kapsamında Bulunmayan Özürlü Vatandaşların Tedavi Giderleri Nasıl Karşılanmaktadır?
Bu durumdaki vatandaşlarımızın sağlık kuruluşlarındaki tedavi giderlerinin karşılanabilmesi; 3816 sayılı Ödeme Gücü Olmayan Vatandaşların Tedavi Giderlerinin Yeşil Kart

Verilerek Devlet Tarafından Karşılanması Hakkında Kanun, 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu Kanunu kapsamında mümkün olmaktadır.
Ayrıca; 21.04.2005 tarih ve 5335 sayılı “Bazı Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un 8’inci maddesi ile; 01.07.1976 tarih ve 2022

sayılı Kanunun 7’inci maddesi “Bu Kanundan yararlananların tedavi giderleri, 18.06.1992 tarih ve 3816 sayılı Ödeme Gücü olmayan Vatandaşların Tedavi giderlerinin Yeşil

Kart Verilerek Devlet Tarafından Karşılanması Hakkında Kanun hükümlerine göre yeşil kart verilerek karşılanır.”şeklinde değiştirilmiş olup, sakatlık aylığı bağlananların

tedavilerinin yeşil kart verilerek sağlanması gerçekleşmiştir.
Yukarıda belirtilen kanunlar kapsamındaki sağlık yardımlarından faydalanabilmek için gerekli belgeler ile birlikte ikamet edilen yerin Mülkî İdare Amirliği’ne başvurulması

gerekmektedir.

•Sakatlık Aylığından Nasıl Yararlanılır ?
01.07.1976 tarih ve 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanunun 1’ici maddesinin 1’inci

fıkrasında “ 65 yaşını doldurmuş, kendisine kanunen bakmakla mükellef kimsesi bulunmayan, sosyal güvenlik kuruluşlarının herhangi birisinden her ne nam altında olursa

olsun bir gelir veya aylık hakkından yararlanmayan, nafaka bağlanmamış veya bağlanması mümkün olmayan, mahkeme kararıyla veya doğrudan doğruya kanunla

bağlanmış herhangi bir devamlı gelire sahip bulunmayan ve muhtaçlığını İl veya İlçe İdare Heyetlerinden alacakları belgelerle kanıtlayan Türk Vatandaşlarına hayatta

bulundukları sürece, 300 gösterge rakamının her yıl bütçe kanunu ile tespit edilecek katsayı ile çarpımından bulunacak tutarda aylık bağlanır.” denilmektedir.
Ayrıca; 01.07.2005 tarih ve 5378 sayılı “Özürlüler Ve Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun”unun 25’inci maddesi

01.7.1976 tarihli ve 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanunun 1 inci maddesinin ikinci ve

dördüncü fıkraları yürürlükten kaldırılmış ve aynı Kanuna aşağıdaki ek madde eklenmiştir.
65 yaşını doldurmamış olmakla birlikte;
“Başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek şekilde özürlü olduklarını tam teşekküllü hastanelerden alacakları sağlık kurulu raporu ile kanıtlayan, 18

yaşını dolduran ve kanunen bakmakla mükellef kimsesi bulunmayan özürlülerden; her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirleri toplamının aylık ortalamasına göre bu

Kanunun 1 inci maddesinde belirtilen gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutardan daha az geliri olanlara, bu Kanunun 1 inci

maddesine göre belirlenecek aylık tutarının % 300’ü tutarında,
b) 18 yaşını dolduran, kanunen bakmakla mükellef kimsesi olmayan ve herhangi bir işe yerleştirilememiş olan özürlülerden; her ne ad altında olursa olsun her türlü

gelirleri toplamının aylık ortalamasına göre bu Kanunun 1 inci maddesinde belirtilen gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutardan daha

az geliri olanlara, bu Kanunun 1 inci maddesine göre belirlenecek aylık tutarının % 200’ü tutarında,
c) Her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirleri toplamının aylık ortalamasına göre bu Kanunun 1 inci maddesinde belirtilen gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile

çarpımı sonucu bulunacak tutardan daha az geliri olduğu halde, kanunen bakmakla yükümlü olduğu 18 yaşını tamamlamamış özürlü yakını bulunanlara, bakım ilişkisi fiilen

gerçekleşmek kaydıyla bu Kanunun 1 inci maddesine göre belirlenecek aylık tutarının % 200’ü tutarında, Aylık bağlanır.
65 yaşın doldurulmasından önce bu madde hükümlerine göre bağlanmış olan aylıkların aynı şekilde ödenmesine devam olunur. Bu Kanunun 1 inci maddesine göre aylık

bağlananlardan başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek kadar özürlü olduklarını tam teşekküllü hastaneden alacakları sağlık kurulu raporu ile

kanıtlayanlara da birinci fıkranın (a) bendine göre aylık bağlanır. Aylık bağlanmasına esas özürlülük oranı değişenlerin aylıkları durumlarına göre yeniden tespit olunur.

Özürlülük oranı, bu Kanuna göre aylık bağlanması gereken oranın altına düşenler ile birinci fıkrada belirtilen aylık ortama gelir tutarından fazla gelir elde etmeye

başlayanların aylıkları kesilir.
Aylık hakkından yararlanan 18 yaşından küçük özürlülerin yalnızca kendileri bu Kanunun 7’nci maddesinde belirtilen tedavi hakkından yararlanır. Ancak, bu madde

hükümlerine göre aylık alanlardan herhangi bir sosyal güvenlik kurumunun tedavi yardımı kapsamında bulunanlara tedavi yardımı yapılmaz.
Belirtilen hükümler doğrultusunda aylıktan yararlanmak için ikamet edilen İlçenin Kaymakamlığına müracaat etmek gerekmektedir.
Ayrıntı için bkz. www.emekli.gov.tr

•Aylık Bağlanmasında İzlenen Yol ve Diğer Hususlar Nelerdir?
2022 Sayılı Kanuna göre, 1550 gösterge rakamının, memur maaşlarına uygulanan katsayı ile çarpımından bulunacak tutardan daha az geliri bulunan, 65 yaşını doldurmuş

yaşlılar ile 18 yaşından büyük özürlüler ve Kanunen bakmakla yükümlü olduğu 18 yaşını tamamlamamış özürlü yakını bulunan Türk Vatandaşlarına aylık bağlanmaktadır.

Herhangi bir şekilde yukarıda belirtilen tutara eşit veya daha fazla geliri olanlar muhtaç sayılmazlar ve kendilerine aylık bağlanmaz.
Emekli Sandığınca bağlanan bu aylıklar her yılın, Mart, Haziran, Eylül ve Aralık aylarında olmak üzere üç ayda bir peşin olarak ikametgahlarına yakın anlaşmalı T.C. Ziraat

Bankaları Şubeleri ile anlaşmalı PTT Merkez Müdürlükleri aracılığı ile hak sahiplerine veya vekil ya da vasilerine ödenmektedir.
Anılan Kanuna göre yukarıda açıklanan şartları taşıyan Türk Vatandaşları, aylık talepleri için üç adet belgelik fotoğrafları ve Nüfus Cüzdanları ile birlikte ikametgahlarının

bağlı bulunduğu Defterdarlık veya Malmüdürlüklerine başvurmaları gerekmektedir. İlgili Defterdarlık veya Malmüdürlüğü aylık talebinde bulunanlar hakkında, Kanunun

uygulanmasına ilişkin Yönetmeliğin ilgili hükmü doğrultusunda aylık bağlanabilmesi için gerekli belgeleri düzenleyerek Emekli Sandığı Genel Müdürlüğüne göndermektedirler.

Söz konusu belgeler Kanun ve uygulanmasına ilişkin Yönetmelik hükümleri doğrultusunda incelenerek ilgililere aylık bağlanıp, bağlanmayacağı hususunda nihai karar Emekli

Sandığı Genel Müdürlüğünce verilmekte ve bu kararlar yazı ile aylık talebinde bulunanların adreslerine bildirilmektedir.
Bağlanan aylıklar, hak sahiplerinin;
a) Ölümü,
b) Türk Vatandaşlığından çıkması, çıkarılması, yabancı memleket uyruğuna girmesi (Türk Vatandaşlığını muhafaza edenler hariç),
c)Muhtaçlığın kalkması,
e)Sakatlığı nedeniyle aylık bağlanmış ise bir işte çalışmaya başlaması,
f)Bir akitle hakiki veya hükmi şahıslar tarafından bakım altına alınması,
g)Daimi olmayan sakatlık oranının %40’ın altına düşmesi,
h)Evlenmesi sebebiyle muhtaç durumdan çıkması, hallerinde, bu durumlarının meydana geldiği tarihi takip eden dönem başından itibaren kesilmektedir .
ÖNEMLİ NOT: Yukarıda sayılanlardan biri gerçekleştiği zaman Emekli Sandığı Genel Müdürlüğüne bildirimde bulunarak aylığı kestirmeniz gerekmektedir. Aylık almaya

devam olunursa sözkonusu durumlar tesbit edildiğinde durumun gerçekleştiği tarihten itibaren geriye dönük olarak %50 faiziyle geri ödeme istenmektedir.
Aylık almakta olanlar veya aylık sahiplerinin eş, kardeş, anne, baba, vasi, kayyum veya vekilleri aylıkların kesilmesini gerektiren hallerin vukuunda, bu durumları Emekli

Sandığı Genel Müdürlüğüne üç ay içinde bildirmekle yükümlüdürler.
2022 Sayılı Kanuna göre aylık alanlara, aylık ödemelerinde kimlik belgesi yerine geçen fotoğraflı “Tanıtım kartı” verilir.
Bu kanundan yararlananların tedavi giderleri, 18.06.1992 tarihli ve 3816 sayılı Ödeme Gücü Olmayan Vatandaşların Tedavi Giderlerinin Yeşil Kart Verilerek Devlet

tarafından karşılanması hakkında Kanun Hükümlerine göre Yeşil Kart verilerek karşılanmaktadır. 2022 Sayılı Kanuna göre bağlanmış aylıklarından feragat etmek

isteyenler:  Aylığın kesilme nedenini de belirten Emekli Sandığı Genel Müdürlüğüne hitaben yazacakları dilekçelerini, (dilekçedeki “imza ve beyanın kendilerine ait

olduğunun” mahallesi veya köyü muhtarına imza, kaşe ve mühür ile onaylattıktan sonra) Emekli Sandığı Genel Müdürlüğüne“Yaşlılar Sosyal Güvenlik Dairesi Başkanlığı

Ehlibeyt Mah. Cevizlidere Cad. No:20 06520 Balgat /ANKARA” adresine göndermeleri gerekmektedir.

•Muhtaç Aylığı Nedir ?
Vakıflar Genel Müdürlüğünce, vakfiyelerde yer alan hayır şartlarının yerine getirilmesi amacıyla sosyal güvenlik kurum ve kuruluşlarından her ne ad altında olursa olsun bir

gelir ve aylık hakkından yararlanmayan, her hangi bir gelire sahip olmayan, nafaka bağlanmayan, menkul ve gayrimenkul malı olmayan ve çalışma gücünü % 40’ın

üzerinde kaybeden muhtaç, özürlü ile ayrıca, annesi veya babası olmayan 18 yaşından gün almamış yetim çocuklara, Muhtaç Aylığı ve Vakıf İmaret Yönetmeliği

hükümlerine göre aylık bağlanmaktadır.
Muhtaç Aylığı Bağlanabilmesi İçin Talepte Bulunanlardan Aşağıdaki Belgeler İstenir.
1-  Dilekçe,
2- Nüfus kayıt örneği,
3- Sağlık kurulu raporu,
4- Tapu ,vergi, özel idare müdürlükleri ile belediye başkanlıklarından alınacak belgeler,
5- SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığından maaş alınmadığını tevsik eden belgeler,
6- Mal bildirim beyanı,
7- Muhtaçlık belgesi,
Muhtaç kişi talebini, ikamet ettiği ilin bağlı olduğu Vakıflar Bölge Müdürlüğüne şahsen veya posta ile yapabilir.
1.7.2006 tarih ve 26215 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Vakıflar Genel Müdürlüğü Muhtaç Aylığı ve Vakıf İmaret Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Daire

Yönetmelikte Başbakanlık Vakıflar Genel Müdürlüğü Muhtaç Aylığı ve Vakıf İmaret Yönetmeliğinde aşağıdaki değişiklikler olmuştur.
•  “18 yaşından küçük sakat çocuklara, kendilerine bakmakla yükümlü anne ve babalarının bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen şartları taşıdığı takdirde, muhtaç aylığı

bağlanır.”
•  “1/7/1976 tarihli ve 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş, Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun gereğince aylık alanlar, vakıf

imaretlerinden yararlanabilirler.”

•Sosyal Güvenlik Kurumunca Karşılanmayan Ortopedik ve Diğer Yardımcı Araç ve Gereçler Nasıl Alınabilir?
6 Haziran 1997 tarih ve 23011 sayılı (mükerrer) Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Kanun Hükmünde Kararnameler ve Bazı Kanunlarda Değişiklik

Yapılmasına İlişkin Kanun Hükmünde Kararname”nin 17’inci maddesi ile 29/5/1986 tarihli ve 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanununun 2 inci

maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Ancak, sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi olan ve bu kuruluşlardan aylık ve gelir alan özürlülerin, tedavi giderleri ile fonksiyon kazandırıcı ortopedik ve diğer yardımcı araç

ve gereçlerin kurumlarca karşılanamayan kısmı bu Kanun kapsamındadır.”

•Sosyal Güvencesi Olmayanlar Ayni ve Nakdi Yardım, Ortopedik ve Diğer Yardımcı Araç ve Gereçleri Nasıl Alabilir ?
İliniz veya İlçenizin Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına müracaat ederek talepte bulunabilirsiniz. Ayrıca; Kızılay ve diğer sosyal yardım amaçlı dernek, vakıf,

federasyo, Konfederasyonlardan bu konuda yardım alabilirsiniz.
Ayrıca belediyeler tarafından da çeşitli yardımlar yapılmaktadır.

•Gelir Vergisinden “Sakatlık İndirimi”nden Kimler Yararlanabilmektedir?
Özürlü hizmet erbabı ile bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişi bulunan hizmet erbabı, Özürlü serbest meslek erbabı ile bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişi bulunan

serbest meslek erbabı,
Basit usulde vergilendirilenlerden, tüccar ve ücretli durumuna girmeksizin, imalat, tamirat ve küçük sanat işleri ile uğraşan, (ilk madde ve yardımcı malzeme müşteriye ait

olarak faaliyet gösteren terzi, tamirci, marangoz gibi) özürlüler yararlanmaktadırlar.

•Kamu Sektöründe Ve Özel Sektörde Çalışan Özürlülerin Gelir Vergisinde Sakatlık İndiriminden Yararlanabilmeleri İçin Yapacakları İşlemler Nelerdir?
Gelir vergisin indiriminden yararlanmak isteyen özürlü hizmet erbabı, nüfus kağıdının örneği ve çalıştığı işyerinden alacağı hizmet erbabı olduğunu gösterir belge ile birlikte

illerde Defterdarlık Gelir Müdürlüğüne, bağımsız Vergi Dairesi bulunan ilçelerde Vergi Dairesi Müdürlüğüne, diğer ilçelerde Mal Müdürlüğüne bir dilekçe ile başvuracaktır

•Gelir Vergisinde “Sakatlık İndirimi”nden Yararlanmak İsteyenlerin Hangi Belgeleri Hazırlamaları Gerekmektedir?
Gelir Vergisi indiriminden yararlanmak isteyenlerin dilekçe ekinde bulunduracakları belgeler şunlardır:
 Özürlü hizmet erbabı için:
a)Çalıştığı işyerinden alacağı hizmet erbabı olduğunu gösterir belge,
b)Nüfus cüzdanı örneği ve üç adet fotoğraf.
 Hizmet erbabının bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişiler için:
a)Ücretlinin çalıştığı işyerinden alacağı hizmet erbabı olduğunu gösterir belge,
b)Özürlü kişilerin nüfus cüzdanı örneği ve üç adet fotoğraf
c)Özürlü kişiye bakmakla yükümlü olduğunu gösteren belge.
 Özürlü serbest meslek erbabı için:
a)Vergi kimlik numarasını gösteren belge,
b)Nüfus cüzdanı örneği ve üç adet fotoğraf.
 Serbest meslek erbabının bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişiler için:
a)Serbest meslek erbabının vergi kimlik numarasını gösteren belge,
b)Özürlü kişilerin nüfus cüzdanı örneği ve üç adet fotoğraf,
c)Özürlü kişiye bakmakla yükümlü olduğunu gösteren belge.
Gelir Vergisiindiriminden yaralanma hakkına sahip basit usulde vergilendirilen özürlüler için:
a)Vergi kimlik numarasını gösteren belge,
b)Nüfus cüzdanı örneği ve üç adet fotoğraf.

•Tekerlekli Sandalyenin Bedeli Ne Kadardır ?
Her yıl Bütçe Uygulama Talimatı’nda belirlenen miktarlarda Sağlık Kurulu raporuna göre ödeme yapılmaktadır. Aşan kısmı ilgili tarafından karşılanır.
2006 Mali Yılı Bütçe Uygulama Talimatına Göre Ödenen Miktar:
Özelliği olmayan motorsuz tekerlekli sandalye 185.17. YTL.
Özelliği olan motorsuz tekerlekli sandalye 648.09. YTL.

•Tekerlekli Sandalyenin Bedelini Kim Öder?
Bağlı bulunulan sosyal güvenlik kurumunca karşılanır. Herhangi bir sosyal güvenceye tâbi olmama halinde Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarından sağlanması

Valilik ve Kaymakamlıklardan talep edilebilir.

•İşitme Cihazının Bedeli Ne Kadardır ?
Yönetmeliğin 34 üncü maddesine göre sağlık kurulu raporuyla verilen her bir işitme cihazı için en fazla 790 YTL ödenecek, bu miktarı aşan kısım ilgili tarafından

karşılanacaktır.
Hasta tarafından edinilen cihaza ait fatura tutarının yukarıda belirtilen miktardan az olması halinde faturada yer alan tutar üzerinden ödeme yapılacaktır.
Yönetmeliğin 3 üncü maddesinin birinci fıkrası (B) bendi kapsamında bulunanlara, bir işitme cihazı için yapılacak ödeme; yukarıda belirtilen miktarı geçmeyecektir.
İşitme cihazlarının kalıbı ve pil bedelleri, ilgili uzman hekim raporuyla gerek görülmesi kaydıyla ödenebilir.
İşitme cihazı sağlanan kişilerin cihaz bakım ve onarım ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla her marka cihaz için satış sonrası hizmetleri yeterlilik belgesine sahip ülke genelinde

en az üç servis bulunmalı ve onarım için bırakılan işitme cihazının yerine firma tarafından bakım süresince kullanılmak üzere kullanılabilecek başka bir cihaz yedek olarak

verilmelidir.

•İşitme Cihazının Bedelini Kim Öder?
Bağlı bulunulan sosyal güvenlik kurumunca karşılanır. Herhangi bir sosyal güvenceye tâbi olmama halinde Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarından sağlanması

Valilik ve Kaymakamlıklardan talep edilebilir.

•Hasta Alt Bezinin Bedeli Ödeniyor mu?
Hastalığı nedeniyle “mesane veya rektum” kontrolü olmadığı (Çocuklar için en az iki yaşını tamamlamış olmak kaydı ile) ve hasta altı bezi kullanması gerektiği sağlık

kurulu raporuyla belgelendirilenlerin, ihtiyaca binaen kullanılması öngörülen hasta alt bezine ait fatura bedelleri; günde 4 adedi ve her bez için 70 YKr geçmemek üzere

birer aylık devreler halinde ödenecektir. Sağlık kurulu raporları bir yıl süreyle geçerlidir.  

•Hasta Alt Bezinin Bedeli Kim Öder?
Bağlı bulunulan sosyal güvenlik kurumunca karşılanır. Herhangi bir sosyal güvenceye tâbi olmama halinde Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarından sağlanması

Valilik ve Kaymakamlıklardan talep edilebilir.

•Bakıma Gereksinimi Olanlara Devletin Sunduğu Bir Hizmet Varmıdır?
Sosyal güvencesi bulunmayan ve ailesi ekonomik yoksunluk içinde bulunan bakıma muhtaç özürlülere evlerinde veya kurumda bakım hizmeti verilmektedir. Bu

hizmetlerin iki asgari ücrete kadar olan kısmı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü tarafından ödenmektedir.
Yine aynı şartlarda bakımı aile bireyi ya da yakını tarafından karşılanan özürlü için, bakımı yapan kişiye bir asgari ücrete kadar ödeme yapılmaktadır. Bakım hizmeti ve

bakım ücretinden faydalanmak için İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü’ne başvurmak gerekmektedir.

•Ayni Nakdi Yardım (Yiyecek, Giyecek, Para Yardımı) Yapılmakta mıdır?
Muhtaç durumda olup, herhangi bir sosyal güvenliği olmayan kişiler; İl veya ilçedeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına başvuruda bulunarak, ayni ve nakdi

yardımlardan yararlanabilirler.
Ayrıca, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü ‘ nce muhtaç durumdaki ailelerin çocuklarının bakımına destek için ayni ve nakdi yardımlar

yapılmaktadır. Muhtaç olup, özürlü çocuğunun bakımında güçlükler yaşayan aileler bu yardımdan yararlanmak için İllerinde bulunan İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğüne

müracaat edebilirler