Engelli Hakları Bölüm II
Ülke nüfusumuzun yaklaşık %10’unu oluşturan özürlü vatandaşlarımız 2005 yılında çıkan özürlüler kanunu ile bir çok hakka kavuştular. Bu bölüm de bu haklar nelerdir engelli ailelerinin hakları nelerdir, özürlü maaşı nasıl alınır, erken emeklilik, vb. soruların yanıtlarını bulacaksınız. Soru ve Cevaplardan oluşan bu hizmetimiz iki bölümden oluşmaktadır. Bu okuduğunuz bölüm ikinci bölümümüzdür. Eğer sorunuza yanıt bulamadıysanız lütfen birinci bölümümüze de bakınız.
•ÖZEL DONANIMLI ARAÇ
Yurtdışından Gümrük Vergisi Muafiyetinden Yararlanarak Taşıt Alınması
4458 Sayılı Gümrük Kanunu’nun167’nci maddesinin 12’nci bendinde malül ve sakatların kullanımına mahsus eşyanın gümrük vergilerinden muaf olduğu hüküm altına alınmıştır. Yine aynı maddede; sözü edilen eşyayı tanımlamaya, bunların cins, nevi ve miktarları ile muafiyet ve istisna uygulanacak tutarlarını belirlemeye, maktu hadleri sıfıra kadar indirmeye veya iki katına kadar çıkartmaya, sürelerle ilgili alt ve üst sınırları belirlemeye, bu muafiyet ve istisnayı farklı eşyalar itibariyle birlikte veya ayrı ayrı uygulatmaya Bakanlar Kurulunun yetkili olduğu ifade edilmiştir.
13 Ocak 2000 tarih ve 2000/53 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Gümrük Vergilerinden Muafiyet ve İstisna Tanınacak Haller Hakkında Kararın 116 ıncı maddesi şu şekildedir: Madde 116- 1) Körler hariç olmak üzere malul ve sakatların eğitimi, çalışması veya fiziksel ve ruhsal olarak sosyal gelişimlerine yönelik olarak özel surette imal edilmiş olup, malul ve sakatların kendi kullanımları için getirdikleri veya onlara yardım sağlanması amacına yönelik olarak kamu yararına faaliyette bulunan dernekler ile Sağlık Bakanlığınca yetki verilmiş kurum veya kuruluşlarca ithal edilen eşya,
2) Münhasıran malul ve sakatlar tarafından kullanılmak üzere özel surette imal edilmiş hareket ettirici tertibatı bulunan ve bunlar tarafından ithal edilen motorlu veya motorsuz koltuklar, bisiklet, motosiklet ve motor silindir hacmi 1600 (dahil) cc’ye kadar olan binek otomobilleri (arazi taşıtları hariç) ile el ve ayak fonksiyonlarını tamamen yitirmiş olmaları nedeniyle bizzat sakat kişi tarafından kullanılamayan, sakat kişinin araca binip inmesiyle taşınmasını kolaylaştırıcı tertibatı bulunan ve sakat kişinin üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya sakat kişi tarafından iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılan motor silindir hacmi 2500 (dahil) cc’ye kadar olan taşıtlar (arazi taşıtları hariç)
gümrük vergilerinden muaftır.
Anılan kararın 117 inci maddesinde ise; özel olarak 116 ncı maddede bahsi geçen eşyaya mahsus olan ve eşya ile birlikte getirilen parça, yedek parça ve aksesuarlar veya bu eşyanın bakım, kontrol, ayarlama ya da tamiri için gerekli olan aletlerin de bu muafiyet kapsamında olduğu ifade edilmiştir.Söz konusu parça, yedek parça ve aksesuarlar ile sair aletlerin, eşyanın ithalinden sonra yurda getirilmesi halinde de muafiyetin uygulanabilmesi için bunların muafiyetten yararlanarak ithal edilen eşya ile ilgili olduklarının gümrük idaresine kanıtlanması gerekmektedir.
1- Özel Tertibatlı Aracın İthali:
Türkiye Gümrük Bölgesi dışında çalışan engelli kişi, ikametini Türkiye Gümrük Bölgesine kesin olarak nakletmesi halinde özel tertibatlı aracı ithalat vergilerinden muaf olarak ithal edebilecektir. Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik engelli ise; Yurt dışına resmi kanalla döviz transferi veya Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki gerçek ve tüzel kişiler tarafından kendisine bağış yoluyla gönderilen özel tertibatlı aracı vergiden muaf olarak ithal etme hakkına sahiptir.
2- İthal Edilen Özel Tertibatlı Araçlarda Aranılan Şartlar :
Gümrük vergisi ödenmeden yurt dışından ithal edilecek özel tertibatlı engelli araçlarında aşağıdaki şartlar aranacaktır:
– Malül ve engelli tarafından ithal edilmek istenen araç binek otomobili ise, binek otonun münhasıran malül ve engelli tarafından kullanılmak üzere özel surette imal edilmiş hareket ettirici tertibatı bulunmalı ve silindir hacmi 1600 (dahil) cc’ye kadar (arazi taşıtları hariç) olmalıdır.
– Sakat kişi tarafından kullanılmayan araç; bu araç el ve ayak fonksiyonunu tamamen yitirmiş sakat kişinin araca inip binmesiyle, taşınmasını kolaylaştırıcı tertibatı bulunmalı ve sakat kişinin üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya sakat kişi tarafından iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılan silindir hacmi 2500 (dahil) cc’ye kadar (arazi taşıtları hariç) olmalıdır.
Özel surette yapılmış hareket ettirici tertibatı bulunmayan ve sadece otomatik vitesli olan binek oto ile sakat kişinin araca binip inmesiyle taşınmasını kolaylaştırıcı
tertibatı bulunmayan sakat kişi tarafından kullanılmayan aracın muafiyetten yararlandırılmak suretiyle ithali mümkün değildir. Binek oto ve sakat kişi tarafından
kullanılmayan aracın standart olmayan aksesuarları bulunması halinde bu aksesuarların ithaline gümrük vergilerinin tahsili kaydıyla izin verilir.
Malül ve engelli tarafından ithal edilmek istenen araç motosiklet ise, bu motosikletin engelli tarafından kullanılmak üzere özel surette imal edilmiş olması halinde gümrük vergisi ödenmeyecektir.
3- Müracaat Şekli
Özel tertibatlı araç için Türkiye’ye getirilmeden önce, malül ve engelli kişiler veya bunlar hesabına bu kişinin vekil tayin ettiği ve Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik kişiler tarafından, Ankara Naklihane ve Bedelsiz İthalat Gümrük Müdürlüğüne;
– Fizik ve Rehabilitasyon merkezince onaylı, 18/3/1998 tarih ve 23290 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sağlık Bakanlığı tarafından Özürlülere Verilecek Sağlık Raporları Hakkında Yönetmelik eki listede yer alan sağlık kurulu raporu vermeye yetkili sağlık kuruluşlarından alınmış heyet raporunun, (bu raporda; ilgilinin sakatlığı ile bunun derecesinin ve haline göre kullanabileceği taşıt özelliğinin belirtilmesi gerekir. Şayet ilgili, yurt dışında iken resmi bir hastaneden aldığı ve dış temsilciliklerimize onaylattığı bir rapor ibraz ederse bu raporun 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 41 inci maddesine uygunluğunun da ayrıca belgelenmesi gerekir.),
– Trafik Dairesince düzenlenen ve ilgili şahsın sakatlık durumu itibariyle, taşıt kullanabileceğini gösteren H sınıfı sürücü belgesinin, biri asıl olmak üzere iki nüshası ise birlikte müracaat edilmesi gerekmektedir.
Özel tertibatlı otomobil ithalatı talebi Ankara Gümrükleri Başmüdürü veya yetki vereceği Başmüdür Yardımcısı başkanlığında, Ankara Naklihane ve Bedelsiz İthalat Gümrük Müdürü, İçişleri Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ile Türkiye Sakatlar Konfederasyonu temsilcilerinden oluşan bir heyet tarafından karara bağlanacaktır. Heyet çalışmalarını Ankara Naklihane ve Bedelsiz İthalat Gümrük Müdürlüğünde yürütmekte olup heyetin toplanacağı gün ilgili sakat ve malül kişilerin de anılan gümrükte hazır
bulunmaları şartı vardır.
Sakat kişi tarafından kullanılmayan araçların karara bağlama işlemleri Gümrük Müsteşarlığının olumlu ön izninin alınması sonrasında gerçekleştirilecektir.Ayrıca, binek
otomobili veya minibüsün ithaline ilişkin kararların (müspet) Komisyon tarafından oybirliği ile verilmesi gerekmektedir.
4- İthalat İşlemi
Komisyon kararının olumlu olması halinde, otomobil ile sakat kişi tarafından kullanılmayan araç için Ankara Naklihane ve Bedelsiz İthalat Gümrük Müdürlüğü’nce İthal İzin Belgesi düzenlenir. İzin belgesinin geçerlilik süresi 6 (altı) aydır. Taşıt, izin belgesinin geçerlilik süresi içerisinde Ankara Naklihane ve Bedelsiz İthalat Gümrük
Müdürlüğü’ne teslim edilir.
Gümrük Müdürü veya yetkili kılacağı Gümrük Müdür Yardımcısı başkanlığında iki muayene memurundan oluşturulan heyet tarafından aracın söz konusu heyet kararına uygunluğunun tespit işlemleri yapılarak uygun bulunması halinde ithaline izin verilir. Adı geçen gümrük idaresince, ithal işlemi tamamlanan binek otomobil ve minibüs için
düzenlenecek trafik şahadetnamesine şerh konularak ilgili trafik tescil dairesine gönderilir.
5- Araçların Devir ve Satışı
Gümrük Vergisinden Muafiyet ve İstisna Tanınacak Haller Hakkında Karar gereğince, gümrük vergisinden muaf olarak ithal edilen eşya, gümrüğün izni olmadan ve
gümrük vergileri alınmadan malul ve engelli olmayanlara ödünç verilemez, kiralanamaz, devredilemez veya satılamaz. Söz konusu eşya ve malzemeler muafiyetin veriliş
amacına uygun kullanılmak ve ilgili gümrük müdürlüğünden izin alınmak kaydıyla muafiyet hakkı tanınmış başka bir kurum veya kuruluşa ödünç verilir, kiralanır, devredilir
veya satılırsa gümrük vergileri aranmaz.
Malul veya engelli kişiler; mülkiyetlerinde gümrük vergisi ödemeden ithal edilmiş özel tertibatlı otomobil, minibüs ve motosiklet kayıtlı olduğu sürece ve bunların fiili ithal
tarihinden itibaren 5 (beş) yıl geçmedikçe, bu taşıtları satamaz ve yeniden aynı şekilde muaf olarak otomobil, minibüs ve motosiklet ithal edemezler.
Özel olarak dizayn edilmiş aracı devralacak kişinin sakatlığının farklı olması halinde, devredilecek taşıtın Ankara Naklihane ve Bedelsiz İthalat Gümrük Müdürlüğü’ne teslim
edilmesi ve devri alacak kişinin sakatlığına uygun olarak aracın anılan Gümrük İdaresinin gözetimi altında dizayn edilmesi gerekmektedir.
•Yurtiçinden Özel Tüketim Vergisinden (ÖTV) Yararlanarak Taşıt Alınması Nasıldır ?
4760 Sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununda 5228 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikle, engellilere motorlu taşıt araçlarının yurt içinden satın alınması veya ithal edilmesi
sırasında sağlanan Özel Tüketim Vergisi(ÖTV) istisnasının kapsamı 31.07.2004 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere genişletilmiştir. Anılan kanunun Diğer İstisnalar
başlıklı 7 inci maddesinin 2 inci bendi uyarınca;
Madde 7 – Bu Kanuna ekli;
2. (Değişik: 16/7/2004 – 5228/21 md.) (II) sayılı listede yer alan kayıt ve tescile tâbi mallardan;
a) 87.03 (motor silindir hacmi 1.600 cm³`ü aşanlar hariç), 87.04 (motor silindir hacmi 2.800 cm³`ü aşanlar hariç) ve 87.11 G .T.İ.P. numaralarında yer alanların,
sakatlık derecesi % 90 veya daha fazla olan malûl ve engelliler tarafından,
b) 87.03 (motor silindir hacmi 1.600 cm³`ü aşanlar hariç), 87.04 (motor silindir hacmi 2.800 cm³`ü aşanlar hariç) ve 87.11 G .T.İ.P. numaralarında yer alanların,
bizzat kullanma amacıyla sakatlığına uygun hareket ettirici özel tertibat yaptıran malûl ve engelliler tarafından,
Beş yılda bir defaya mahsus olmak üzere ilk iktisabı,……………..
Özel tüketim vergisinden istisnadır.
Yapılan düzenleme ile daha önceki uygulamaya ek olarak sakatlık derecesi % 90 ve daha fazla olanlar engellilerin bazı taşıt araçlarını özel tertibat veya mekanik ilave
yaptırılması şartı olmaksızın Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ödemeden satın alabilmelerine imkân sağlanmıştır. Engelli adına kayıtlı olan araç bu kişinin üçüncü dereceye kadar
kan ve sihri hısımlarından birisi veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılacaktır.Engelli ve malüllere ÖTV istisnası ile ilgili
ayrıntılı açıklamalar 1 Seri Numaralı ÖTV Genel Tebliğinde yapılmıştır.
1- ÖTV’den İstisna Taşıtlar
Malül ve engellilerin özel tertibat yapılma şartı olsun veya olmasın ÖTV ödemeden iktisap edebilecekleri taşıtları şu şekilde sıralayabiliriz:
– Motor silindir hacmi 1600 cm3 ü aşmayan binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar(steyşın vagon,arazi taşıtı ve
jeepler dahil),
– Motor silidir hacmi 2800 cm3’ü aşmayan eşya taşımaya mahsus taşıtlar,
– Motosikletler, mopedler ve bir yardımcı motoru bulunan tekerlekli taşıtlar,
Buna göre, Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (II) sayılı listede bulunan taşıt araçlarından motor silindir hacmi 1.600 cm³’ü aşmayan binek otomobilleri, motor silindir
hacmi 2.800 cm³’ü aşmayan kamyonet, pikap vb. eşya taşımaya mahsus taşıt araçları ile motosikletlerin sakatlık derecesi % 90 veya daha fazla olan malul ve engelliler
veya bizzat kullanmak amacıyla sakatlığına uygun hareket ettirici özel tertibat yaptıran malul ve engelliler tarafından, beş yılda bir defaya mahsus olmak üzere yetkili
satıcı veya galeriden satın alınmasında ÖTV tahsil edilmeyecektir.
ÖTV istisnası uygulanan araçlar için istisnadan yararlanan kişi (veya kişiler) adına düzenlenecek faturalarda ÖTV gösterilmeyecektir.Bu tür araçların kayıt ve tescilini
yapanların, araç sahibinin faturada ve ÖTV Ödeme Belgesi nde alıcı olarak gösterilen kişi (veya kişiler) olduğunu tespit etmeleri gerekmektedir.
2- Sakatlık Derecesi %90 veya Daha Yüksek Olanlarda İstisna
Özel Tüketim Vergisi Kanununda 5228 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik sonucu,malül ve engellilere sağlanan ÖTV istisnasının kapsamı genişletilmiş ve engel derecesi %
90 nı aşanların herhangi bir mekanik ilave veya tadilat yapılması şartı olmaksızın yurt içinden veya yurt dışından iktisap ettikleri taşıt araçlarından ÖTV tahsil edilmemesi
sağlanmıştır.Engel sebebinin önemi bulunmamaktadır. Görme, işitme, konuşma veya ortopedik olabileceği gibi zihinsel engellilerde yasadan yararlanabilmektedir.
Sakatlık derecesinin % 90 ve üzerinde olduğu, Özürlülere Verilecek Sağlık Raporları Hakkında Yönetmelik uyarınca Sağlık Bakanlığının belirlediği sağlık
kuruluşlarından(tam teşekküllü Devlet Hastanesi) alınacak rapor ile belgelendirilmesi şartıyla, yukarda vasfı ve motor silindir hacmi belirtilmiş olan araçlardan birisinin
engelliler tarafından ÖTV ödenmeden satın alınması veya ithal edilmesi imkân dahilindedir.
Bu şekilde yurt içinden taşıt aracı iktisap edecek veya ithal edecek olanların motorlu taşıt kullanma ve ehliyet alma imkânları olmadığı için bunlar adına alınan taşıtlar
başkaları tarafından kullanılacaktır . Bu kişilerde, Gümrük Vergilerinden Muafiyet ve İstisna Tanınacak Haller Hakkında Karar ve Karayolları Trafik Yönetmeliği ‘nde
tanımlandığı üzere, araç sahibinin üçüncü dereceye kadar kan ve sihri hısımlarından birisi veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü
olacaktır .
Yetkili sağlık kuruluşlarından alınacak sağlık kurulu raporunun, araçların ilk iktisabının yapılacağı motorlu araç ticareti yapan yetkili bayi veya galeri tarafından vergi
dairesine verilecek Özel Tüketim Beyannamesine eklenmesi suretiyle, beyannamede ÖTV hesaplanmayacaktır. Vergi dairesince kabul edilen beyanname ve ekleri
incelenerek tahakkuk fişi ve istisna uygulandığını gösteren ÖTV Ödeme Belgesi düzenlenecek ve mükellefe verilecektir.
3- Bizzat Kullanmak Amacıyla İlk İktisabı Yapılan Araçlarda İstisna
Yukarıda belirtilen şartları taşıyan araçların bizzat kullanmak amacıyla sakatlığına uygun hareket ettirici özel tertibat yaptıran malul ve engelliler tarafından ilk iktisabı
ÖTV’den istisna edilmiştir. Bu istisnadan yararlanan kişilerin istisna uygulanan ilk iktisaplarına ilişkin olarak mükellefler tarafından verilecek ÖTV beyannamesine;
– Alıcının maluliyeti veya sakatlığı ile özel tertibat yaptırılan araçları kullanabileceğine dair Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik hükümleri
uyarınca yetkili sağlık kuruluşlarından alınan sağlık kurulu raporu,
• Aracın sakatlığa uygun olarak tadil edildiğine dair teknik belgenin aslı veya noter onaylı örneği,
• Alıcının H sınıfı sürücü belgesinin fotokopisi,
eklenecek ve beyannamede ÖTV hesaplanmayacaktır.
Vergi dairesince kabul edilen beyanname ve ekleri incelenerek, araçta yapılan özel tertibatın raporda yazılı sakatlığa uygun hareket ettirici bir tadilat olduğu tespit
edilecektir. Bu tespit üzerine tahakkuk fişi ve istisna uygulandığını gösteren ÖTV Ödeme Belgesi düzenlenecek ve mükellefe verilecektir.
• Malul ve engellilerin yurt dışından ithal edeceği taşıt araçları için de ilgili belgelerin gümrük idaresine ibrazı üzerine ÖTV istisnası uygulanacaktır. İstisna kapsamında taşıt
aracı ithal edenlerin kimlik bilgileri (Adı, soyadı, ana ve baba adı, doğum yeri ve tarihi), sakatlığa dair raporun verildiği hastane, tarihi, sayısı, sakatlık türü ve derecesi ile
ithal edilen taşıt aracının özelliklerini (G.T.İ.P. numarası, cinsi, modeli, markası, tipi, motor silindir hacmi) gösteren listeler gümrük idarelerince aylık olarak hazırlanarak,
takip eden ayın onbeşinci günü akşamına kadar Gelirler Genel Müdürlüğüne bildirilecektir.
4- ÖTV İstisnasının Süresi
Yukarıda açıklanan usul ve esaslara göre istisnadan yaralanan malül ve engelliler 5 yıl süre ile ikinci bir defa bu istisnadan yararlanamayacaklardır. İstisnadan yararlanarak
adlarına bir taşıt aracı tescil edilenlerin tescil tarihinden itibaren 5 yıl süresince ÖTV ödemeden taşıt aracı satın almaları veya ithal etmeleri mümkün değildir.
ÖTV Kanununun 15. maddesinin 2 numaralı fıkrası uyarınca, motorlu taşıtlardan kayıt ve tescile tabi olanların ilk iktisabında ÖTV istisnasından yararlananların, bu taşıtı
istisnadan yararlanmayan bir kişi veya kuruma devretmesi halinde, bu devir dolayısıyla adına kayıt ve tescil işlemi yapılandan, ilk iktisaptaki matrah üzerinden, kayıt ve
tescil tarihindeki orana göre, bu tarihte tarh ve tahakkuku yapılacak olan ÖTV tahsil edilecektir.
Buna göre malul ve sakatlarca ilk iktisabında istisna uygulanan motorlu taşıtların, istisnadan yararlanmayan kişi veya kurumlarca bunlardan iktisabında, alıcılar tarafından
(2A) numaralı ÖTV beyannamesi düzenlenerek, bu işlemin yapıldığı yerde tek vergi dairesi varsa bu vergi dairesine, birden fazla vergi dairesi varsa motorlu taşıtlar vergisi
ile görevli vergi dairesine verilecek ve vergi ödenecektir. Beyannamede matrah olarak, aracın istisnadan yararlanılarak ilk iktisap edildiği tarihteki matrah; oran olarak ise
aracın malul veya sakattan iktisabı tarihinde geçerli olan oran yazılarak vergi hesaplanacaktır.
Ancak, ilk iktisabında istisna uygulanan söz konusu taşıt araçlarının veraset yoluyla intikallerinde bu hüküm uygulanmayarak ÖTV nin sonradan tahsili yoluna
gidilmeyecektir.
ÖTV ödenmeden malül veya engelli tarafından yukarıda belirtilen esaslara göre iktisap edilen veya ithal edilen aracın çalınması üzerine, beş yıl içersinde alınan yeni aracın
4760 sayılı ÖTV Kanununun 7/2. maddesi gereği istisna hükmünden yararlandırılması mümkün bulunmamaktadır. Engelli veya malül tarafından, çalınan araç yerine çalınan
aracın tescil tarihinden itibaren 5 yıl geçmeden yeni alınan motorlu taşıt için ÖTV ödenecektir.
Motorlu Taşıtlar Vergisinden İstisna Nasıldır?
5035 sayılı Kanunun 22. maddesi ile Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’nun istisnalara ilişkin 4. maddesinin (c) bendi değiştirilerek Sakatlık dereceleri % 90 ve daha fazla
olan malûl ve engellilerin adlarına kayıtlı taşıtlar ile diğer malûl ve engellilerin, bu durumlarına uygun hale getirilmiş özel tertibatlı taşıtlar. için Motorlu Taşıtlar Vergisi tahsil
edilmemesi ilkesi getirilmiştir.
Yapılan düzenleme ile malûl ifadesine engelliler ifadesi eklenmiş, malûl ve engellilerin bu istisnadan yararlanma şartı olan bizzat kullanmak zorunluluğu uygulamadan
kaldırılarak; sakatlık dereceleri % 90 ve daha fazla olan malûl ve engellilerin adlarına kayıtlı taşıtlar ile diğer malûl ve engellilerin adlarına kayıtlı olan özel tertibatlı taşıtlar
motorlu taşıtlar vergisinden istisna edilmiştir.
Sakatlık dereceleri % 90 ve daha fazla olan malûl ve engellilerin bu durumlarını tam teşekküllü Devlet hastanesinden alınmış olan sağlık kurulu raporu ile ilgili vergi
dairelerine belgelendirmeleri halinde, söz konusu malûl ve engellilerin kendi adlarına kayıt ve tescil edilmiş olan taşıtları, motorlu taşıtlar vergisine tabi tutulmayacaktır. Bu
istisnadan yararlanmak için, malûl ve engellilere ait taşıtın özel tertibatlı veya özel tertibatlı hale getirilmiş olması şartı aranmayacaktır.
Sakatlık dereceleri % 90 dan az olan malûl ve engellilerin bu durumlarını; tam teşekküllü Devlet hastanesinden alınan sağlık kurulu raporu ile belgelendirmeleri ve kendi
adlarına kayıt ve tescilli olan taşıtların engellilik haline uygun özel tertibatlı veya özel tertibatlı hale getirilmiş taşıtlar olduğunu belirten Motorlu Araç Tescil Belgesi nin
ilgili tescil kuruluşlarınca onaylanmış örneği ile Araçlar İçin Teknik Belge ve Proje Raporu nun aslı veya noter onaylı örneğini ilgili vergi dairelerine ibraz etmeleri
halinde bu istisna hükmünden yararlanabileceklerdir.
İstisnadan yararlanacak olan malûl ve engelliler tarafından; Malûl ve Engelliler Adına Kayıt ve Tescilli Taşıtlarda Motorlu Taşıtlar Vergisi İstisnası Bildirim Formu
istisnadan yararlanmak için gerekli olan diğer belgeler ile birlikte ilgili vergi dairesine verilecektir.
Malül Ve Engellilere Ait Taşıtların Trafik İşlemleri Nasıl Yapılmaktadır?
31 Aralık 2004 Tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Karayolları Trafik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile Karayolları Trafik Yönetmeliği nin 53 üncü
ve 74 üncü maddelerinde değişiklik yapılarak; ithaline izin verilen veya ülkemizde imal edilen malul, sakat ve engellilere ait özel tertibatlı araçlar ile sakatlık derecesi % 90
ve üzerinde olan malul ve engelliler adına Özel Tüketim Vergisinden muaf olarak tescil edilmiş özel tertibatı olmayan araçlara, üzerinde sakatlara mahsus işaret bulunan
plakalardan verileceği hüküm altına alınmıştır.
Bu tür araçların trafik kuruluşlarınca tescil işlemlerinin yapılması sırasında;
– Bizzat kullanım amacıyla malul, sakat ve engelli tarafından ithal edilen özel tertibatlı otomobiller ile motosikletlerin tescil belgelerine, Araç sahibi tarafından
kullanılması zorunlu olup, ilgili gümrük müdürlüğünün izni olmadan devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf
hakkının vekaletname ile devredilmesi, kiralanması, ödünç verilmesi, özel tertibatının kaldırılması veya değiştirilmesi yasaktır. ,
– Malul, sakat ve engelli tarafından ithal edilen özel tertibatlı minibüslerin tescil belgelerine, Araç sahibinin üçüncü dereceye kadar kan ve sihri hısımlarından bir sürücü
veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılması zorunlu olup, ilgili gümrük müdürlüğünün izni olmadan devri, satışı,
hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekaletname ile devredilmesi, kiralanması ödünç verilmesi, özel
tertibatının kaldırılması veya değiştirilmesi yasaktır. ,
– Malul, sakat ve engelli tarafından bizzat kullanılmak amacıyla ülkemizden satın alınarak ilk iktisap edilen özel tertibatlı araçların tescil belgelerine, Araç sahibi
tarafından kullanılması zorunlu olup, Özel Tüketim Vergisi ödenmeden devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf
hakkının vekaletname ile devredilmesi, kiralanması, ödünç verilmesi, özel tertibatının kaldırılması veya değiştirilmesi yasaktır. , ikinci el araç olarak satın alınmış ise,
Araç sahibinden başkasının kullanması yasaktır. şeklinde şerh konulacaktır.
Özel tertibatı olmayıp, sakatlık derecesi % 90 ve üzeri olan malul ve engelliler tarafından ÖTV’den muaf olarak bizzat ithal edilen ya da ülkemizden satın alınan araçların
tescil belgelerine, Araç sahibi malul ve engelli kişinin kanuni mümessili ile üçüncü dereceye kadar kan ve sihri hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş
akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılması zorunlu olup, Özel Tüketim Vergisi ödenmeden devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza
kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekaletname ile devredilmesi, kiralanması, ödünç verilmesi yasaktır. şeklinde şerh konulacak olup, ayrıca
ithal araçların gümrük şahadetnamelerinde, yukarıda belirtilen şerh dışında varsa diğer şerhler de, tescil belgesine işlenecektir.
Malul ve sakatlar tarafından ithal edilerek getirilen araçların, aynı durumdaki başka bir malul veya sakata devri veya bunların ölümü sonucunda varislerine intikali halinde,
bu araçlar gümrük vergisinden muaf olup, devir ve tescil işlemi ilgili gümrük müdürlüğünün iznine bağlıdır. Araç ülkemizden satın alınmış ise ilgili vergi dairesinin izninin
alınması gereklidir.
Malul ve sakatlara ait özel tertibatlı araçların her ne sebeple olursa olsun,anılan Yönetmelikle belirlenmiş olan kişiler dışında başkaları tarafından kullanıldığının tespiti halinde
aracın trafikten alı konulması yanında bu hususta düzenlenecek tutanak da işlem yapılmak üzere ilgili gümrük ve maliye birimlerine intikal ettirilecektir.
Diğer taraftan, zihinsel özürlüler ile reşit olmayan küçüklerin sahibi bulundukları aracın, tescil kuruluşlarında adlarına tescillerinin yapılabilmesi için, ileride doğabilecek hukuki
ve cezai sorumlulukları kabul ettiklerine dair, kanuni mümessillerince noterde tanzim ve tasdik edilmiş taahhütnameyi tescil anında tescil birimine vermeleri zorunludur.
Taşıtlarda Katma Değer Vergisi Ne Kadardır?
3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanununda, sakatlık dereceleri % 90 ve daha fazla olan malûl ve engellilerin kendi adlarına kayıt ve tescil edilmiş olan taşıtlar yanında
sakatlık dereceleri % 90 dan az olan malûl ve engellilerin adlarına kayıt ve tescilli olan ve engellilik haline uygun özel tertibatlı veya özel tertibatlı hale getirilmiş taşıtlar için,
istisnai bir düzenleme bulunmamaktadır. Malül veya engelliler tarafından iktisap edilen veya ithal edilen taşıtlar genel KDV oranına tabidir (%18).
H Sınıfı Sürücü Belgesi Nedir ve Nasıl Alınır ?
Özel tertibatlı olarak imal, tadil ve teçhiz edilmiş motosiklet veya otomobil türünden araçları kullanacak özürlüler H sınıfı ehliyet almak zorundadır. H sınıfı sürücü belgesine
ilişkin düzenlemeler Karayolları Trafik Yönetmeliği’nde yer alır.H sınıfı ehliyet almak için, Özel tertibatlı araç kullanabilir ibaresi olan sağlık kurulu raporu ile birlikte sürücü
kurslarına müracaat edilmelidir. H sınıfı ehliyet kurslarında, kursiyerler trafik ve ilkyardım derslerinden sorumludurlar. Motor dersinden muaftırlar. Dört haftalık teorik ders
süresi vardır. Geri kalan sürede de direksiyon eğitimi alınır.H sınıfı ehliyeti ömür boyu kullanmak veya belirli aralıklarla güncellemek, alınacak Sağlık Kurulu Raporunda
kesinlik kazanır. El veya ayakta ortopedik sakatlığı olanlar ve işitme engelliler H sınıfı ehliyeti ömür boyu kullanabilir.
Tek Gözü Olanlar (Monoküler) Sürücü Belgesi Alabili mi?
26 Eylül 2006 tarih ve 26301 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları İle Muayenelerine Dair
Yönetmelikde belirtilen usul ve esaslar dahilinde tek gözlüler ehliyet alabilmektedir.
Malûl Ve Sakatlar Tarafından Gümrük Vergisinden Muafen İthal Edilecek Başka Eşya Var Mıdır?
Özürlülerin eğitimi, çalışması veya fiziksel, ruhsal ve sosyal gelişimlerine yönelik olarak özel suretle imal edilmiş olup, malûl ve sakatların kendi kullanımları için getirdikleri
veya onlara yardım sağlanması amacına yönelik olarak kamu yararına faaliyette bulunan dernekler ile Sağlık Bakanlığınca yetki verilmiş kurum ve kuruluşlarca ithal edilen
ve Kararnamede sayılan eşyalar gümrük vergilerinden muaftır.
Bu eşyalar:
Görmeyenler ve kısmen görenler için eğitsel, bilimsel veya kültürel gelişimlerine yönelik olmak üzere özel surette imal edilmiş matbu yayınlar, kabartma baskılar ve
kağıtları, braille kağıdı, beyaz bastonlar, yazı ve kelime işlem makineleri, konuşan kitaplar, kasetçalarlar, büyütücü televizyon ekranları, elektronik yer saptayıcı ve engel
dedektörü, saatler ve diğer parçalar vb.
Ortopedik cihazlar (motorlu veya motorsuz koltuklar, bisiklet, motosiklet, koltuk değnekleri, protez organlar vb.)
İşitme özürlülerin işitmesini kolaylaştırmaya mahsus cihazlar.
Vücut kusur veya noksanlığını gidermek amacıyla üstte veya elde taşınan veya vücudun içine yerleştirilen diğer cihazlar.
Eğlence merkezleri için özel oyun ekipmanları gibi eşyalardır.
Özel olarak malûl ve sakatların kullanımına mahsus olan ve eşya ile birlikte getirilen parça, yedek parça ve standart aksesuarlara veya bu eşyanın bakım, kontrol,
ayarlama ya da tamiri için gerekli olan aletler de muafiyet kapsamındadır. Söz konusu parça, yedek parça ve aksesuarlar ile sair aletlerin eşyanın ithalinden sonra
getirilmesi halinde muafiyetin uygulanması için bunların muafen ithal edilen eşya ile ilgili olduklarının tevsik edilmesi gerekir.
Bu eşyaların muafen ithaline ilişkin talepler, doğrudan eşyanın getirildiği Gümrük İdaresine yapılır. Gümrük İdaresi’nce eşyanın Kararname kapsamında ve kararnamede
sayılan eşya olması halinde ithaline izin verilir.
SOSYAL YAŞAM
Fiziksel Çevrenin Özürlülerin Ulaşabilirliğine Uygun Düzenlenmesi Nasıl Sağlanacak ?
Kentsel yaşamın özürlülerin ulaşabilirliğine uygun olarak düzenlemesi amacıyla şu yasal düzenlemeler yapılmıştır:
572 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve ardından İmar Mevzuatında yapılan düzenlemelerle yapılı çevrenin özürlüler için ulaşılabilir kılınması amaçlanmıştır. 6 Haziran
1997 tarihli 572 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 1. maddesiyle, 3194 Sayılı İmar Yasası’na bir madde eklenmiş ve Fiziksel çevrenin özürlüler için ulaşılabilir ve
yaşanabilir kılınması için, imar planları ile kentsel, sosyal, teknik altyapı alanlarında ve yapılarda Türk Standartları Enstitüsü’nün ilgili standartlarına uyulması zorunludur
hükmü getirilmiştir. Buna göre hazırlanan İmar Yönetmeliklerinde de; açık alanlarda (yol, otopark, park, yaya bölgesi, meydan ve kaldırımlarda) ve umumi yapılarda
(okul, hastane, alışveriş merkezi, sinema, vb.) ulaşabilirliğinin sağlanması için TSE standartlarına uygun düzenleme yapılması hükümleri yer almaktadır.
Ayrıca; 5378 sayılı Özürlüler Yasasında; aşağıdaki maddeler kentsel yaşamın özürlülerin ulaşabilirliğine uygun düzenlemesi amaçlıdır. Söz konusu yasanın ilgili maddeleri
şunlardır:
Geçici Madde 2.- Kamu kurum ve kuruluşlarına ait mevcut resmî yapılar, mevcut tüm yol, kaldırım, yaya geçidi, açık ve yeşil alanlar, spor alanları ve benzeri sosyal ve
kültürel alt yapı alanları ile gerçek ve tüzel kişiler tarafından yapılmış ve umuma açık hizmet veren her türlü yapılar bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren yedi yıl
içinde özürlülerin erişebilirliğine uygun duruma getirilir.
Geçici Madde 3.- Büyükşehir belediyeleri ve belediyeler, şehir içinde kendilerince sunulan ya da denetimlerinde olan toplu taşıma hizmetlerinin özürlülerin erişilebilirliğine
uygun olması için gereken tedbirleri alır. Mevcut özel ve kamu toplu taşıma araçları, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren yedi yıl içinde özürlüler için erişilebilir
duruma getirilir.
Öte yandan, 2006/18 sayılı Başbakanlık Genelgesi’nde de mevcut resmi yapıların ve umuma açık her türlü yapının özürlülerin erişebilirliğine uygun duruma getirilmesi için
kamu kuruluşları ve yerel yönetimlerce eylem planları hazırlanması, bu düzenlemelerin TSE standartlarına uygun olmasına dikkat edilmesi istenmektedir.
Oturulan Konutta Özüre Uygun Düzenlemeler Yaptırılabilir mi?
Kat mülkiyeti yasasına tabi olan apartman, site vb. konutlarda yaşayan kişiler getirilen yasal düzenleme ile özürüne uygun düzenleme yaptırma olanağına sahip
olmuşlardır. 5378 sayılı Yasanın 19. maddesinde;
Madde 19- 23.6.1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununun 42 nci maddesinin birinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
Özürlülerin yaşamı için zorunluluk göstermesi hâlinde, proje tadili kat maliklerinin en geç üç ay içerisinde yapacağı toplantıda görüşülerek sayı ve arsa payı çoğunluğu ile
karara bağlanır. Toplantının bu süre içerisinde yapılamaması veya tadilat talebinin çoğunlukla kabul edilmemesi durumunda; ilgili kat malikinin talebi üzerine bina
güvenliğinin tehlikeye sokulmadığını bildirir komisyon raporuna istinaden ilgili mercilerden alınacak tasdikli proje değişikliği veya krokiye göre inşaat, onarım ve tesis yapılır.
İlgili merciler, tasdikli proje değişikliği veya kroki taleplerini en geç altı ay içinde sonuçlandırır. Komisyonun teşkili, çalışma usûlü ile özürlünün kullanımından sonraki süreç ile
ilgili usûl ve esaslar Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile Özürlüler İdaresi Başkanlığı tarafından müştereken hazırlanacak yönetmelikle belirlenir. hükmü eklenmiştir.
Ayrıca Yasa hükmünde sözü edilen komisyonun kuruluş ve çalışma usülleri ile ilgili Yapılarda Özürlülerin Kullanımına Yönelik Proje Tadili Komisyonları Teşkili, Çalışma Usul
ve Esasları Hakkında Yönetmelik 22 Nisan 2006 tarih ve 26147 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Oy Kullanmada Özürlüler İçin Özel Bir Düzenleme Var mıdır ?
572 sayılı KHK’nın aşağıdaki maddeleri bu konu hakkındaki düzenlemeleri içerir:
Madde 25- 24/2/1972 tarihli ve 1543 sayılı Genel Nüfus Yazımı Kanununa aşağıdaki ek madde eklenmiştir.
Ek Madde 1- Yazım kurulları, özürlülerin, özürlülük durumlarını belirtmek suretiyle yazımını sağlayacak tedbirleri alırlar. Herkes, kendisinin veya aile fertlerinin özürlülüğü
ile ilgili bilgileri gerçek şekilde yazdırmaya, gerekirse sağlık kurulu raporunu göstermeye mecburdur. Bu maddede belirtilen özürlülük durumlarının tanımlanması için Sağlık
Bakanlığı ile işbirliği yapılır.
Madde 26- 26/4/1961 tarihli ve 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun değişik 36 ncı maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
Seçmen kütüğü yazımı sırasında, seçmenin oyunu kullanmasını engelleyecek bir özürlülüğü varsa, forma kaydedilir.
Madde 27- Aynı Kanunun 74 üncü maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Sandık; okul avlusu veya salonları, mabetlerin elverişli kısımları gibi geniş, umumi yerler ile, özürlü olan seçmenin oyunu kolaylıkla kullanacağı yerlere konur. Açık
yerlerde, saçağı, sahanlığı, sundurması bulunan yerler seçilir.
Özürlüler İçin Ayrılmış Park Yerlerinin İşgalini Önlemeye Yönelik Bir Düzenleme Var mıdır?
5378 Sayılı Özürlüler Kanunu’nun 31’inci maddesi buna ilişkin düzenlemeyi içerir.
Madde 31.- 13.10.1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 61 inci maddesinin birinci fıkrasına (n) bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki bent ve ikinci
fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiştir.
(o) Özürlülerin araçları için ayrılmış park yerlerinde,
(o) bendinin ihlâli hâlinde para cezası iki kat artırılır.
Özürlünün Sahip Olduğu Konutta Vergi Muafiyeti Var mıdır?
5378 Sayılı Özürlüler Kanunu’nun 22’inci maddesi buna ilişkin düzenlemeyi içerir.
Madde 22.- 29.7.1970 tarihli ve 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 8 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “gazilerin,” ibaresinden sonra gelmek üzere “özürlülerin,”
ibaresi eklenmiştir.
Buna göre; 200 metrekareden küçük tek konutuolan özürlüler emlak vergisinden muaftır.
Özürlülerin Spor Yapmalarını Kolaylaştırıcı Tedbirler Var Mıdır?
5378 Sayılı Özürlüler Kanunu’nun 33’üncü maddesi buna ilişkin düzenlemeyi içerir
Madde 33.- 21.5.1986 tarihli ve 3289 sayılı Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 2 nci maddesine (n) bendinden sonra gelmek
üzere aşağıdaki (o) bendi eklenmiş ve mevcut (o) bendi (p) bendi olarak teselsül ettirilmiştir.
(o) Özürlü bireylerin spor yapabilmelerini sağlamak ve yaygınlaştırmak üzere; spor tesislerinin özürlülerin kullanımına da uygun olmasını sağlamak, spor eğitim
programları ve destekleyici teknolojiler geliştirmek, gerekli malzemeyi sağlamak, konu ile ilgili bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışmaları ile yayınlar yapmak, spor adamları
yetiştirmek, özürlü bireylerin spor yapabilmesi konusunda ilgili diğer kuruluşlarla işbirliği yapmak…..,
Medyada Özürlülerin Şiddet Ve Ayrımcılığa Tabi Tutulmamasını Önlemeye İlişkin Koruyucu Tedbirler Var Mıdır?
5378 Sayılı Özürlüler Kanunu’nun 37’inci maddesi buna ilişkin düzenlemeyi içerir
Madde 37.- 13.4.1994 tarihli ve 3984 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (u) bendi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
u) Kadınlara, güçsüzlere, özürlülere ve çocuklara karşı şiddetin ve ayrımcılığın teşvik edilmemesi.
Belediyeler Bünyesinde Özürlü Hizmet Birimi Oluşturulmasına İlişkin Yasal Bir Dayanak Mevcut Mudur?
5378 Sayılı Özürlüler Kanunu’nun 40’ıncı maddesi buna ilişkin düzenlemeyi içerir
Madde 40.- 10.7.2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununa aşağıdaki ek madde eklenmiştir.
Ek Madde 1.- Büyükşehir belediyelerinde özürlülerle ilgili bilgilendirme, bilinçlendirme, yönlendirme, danışmanlık, sosyal ve mesleki rehabilitasyon hizmetleri vermek üzere
özürlü hizmet birimleri oluşturulur. Bu birimler, faaliyetlerini özürlülere hizmet amacıyla kurulmuş vakıf, dernek ve bunların üst kuruluşlarıyla işbirliği hâlinde sürdürürler.
Özürlü hizmet birimlerinin kuruluş, görev, yetki, sorumluluk ve işleyişine ilişkin usûl ve esaslar Özürlüler İdaresi Başkanlığının görüşü alınarak İçişleri Bakanlığınca
hazırlanacak yönetmelikle belirlenir.
Özürlülere Ayrımcılık Uygulanmamasına İlişkin Yasal Bir Düzenleme Mevcut mudur?
Türk Ceza Kanunu’nun 122’inci maddesinde; Kişiler arasında dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasî düşünce, felsefî inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım yaparak;
a) Bir taşınır veya taşınmaz malın satılmasını, devrini veya bir hizmetin icrasını veya hizmetten yararlanılmasını engelleyen veya kişinin işe alınmasını veya alınmamasını
yukarıda sayılan hâllerden birine bağlayan,
b) Besin maddelerini vermeyen veya kamuya arz edilmiş bir hizmeti yapmayı reddeden,
c) Kişinin olağan bir ekonomik etkinlikte bulunmasını engelleyen,
Kimse hakkında altı aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası verilir. denilmektedir.
5378 Sayılı Özürlüler Kanunu’nun 41’ıncı maddesi ile 26.9.2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 122 inci maddesinin birinci fıkrasında geçen “dil, ırk, renk,
cinsiyet,” ibaresinden sonra gelmek üzere “özürlülük,” ibaresi eklenmiştir.
Noterlik İşlemlerinde Özürlülerin Korunmasına Yönelik Uygulama Var mıdır?
5378 Sayılı Özürlüler Kanunu’nun 23 ve 24’üncü maddeleri buna ilişkin düzenlemeyi içerir
Madde 23.- 18.1.1972 tarihli ve 1512 sayılı Noterlik Kanununun 73 üncü maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
İlgilinin işitme, konuşma veya görme özürlü olması:
Madde 73.- Noter, ilgilinin işitme, konuşma veya görme özürlü olduğunu anlarsa, işlemler özürlünün isteğine bağlı olmak üzere iki tanık huzurunda yapılır. İlgilinin işitme
veya konuşma özürlü olması ve yazı ile anlaşma imkânının da bulunmaması hâlinde, iki tanık ve yeminli tercüman bulundurulur.
Madde 24.- 1512 sayılı Kanunun 75 inci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Bir noterlik işleminde imza atılmış veya imza yerine geçen el işareti yapılmış olmasına rağmen, ilgilisi ister veya adına işlem yapılan ve imza atabilen görme özürlüler hariç
olmak üzere noter, işlemin niteliği, imzayı atan veya el işaretini yapan şahsın durumu ve kimliği bakımından gerekli görürse, yukarıdaki fıkradaki usûl dairesinde ilgili, tanık,
tercüman veya bilirkişinin parmağı da bastırılır. Mühür kullanılması hâlinde parmağın da bastırılması zorunludur.
•EĞİTİM
•Özürlü Bireyin Eğitim Hakları Nelerdir ?
Özürlü bireyler temel eğitim ilkeleri doğrultusunda genel eğitim, özel eğitim ve mesleki eğitim görme haklarını kullanabilmektedirler.
5378 sayılı Özürlüler Kanunu’nun 15. Maddesinde Hiçbir gerekçeyle özürlülerin eğitim alması engellenemez. Özürlü çocuklara, gençlere ve yetişkinlere, özel durumları
ve farklılıkları dikkate alınarak, bütünleştirilmiş ortamlarda ve özürlü olmayanlarla eşit eğitim imkânı sağlanır. ibaresi yer almaktadır.
•Özel Eğitim Hizmetlerinin Yasal Dayanağı Nedir ?
Özel eğitim hizmetleri 573 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve 31.05.2006 tarih ve 26184 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Özel Eğitim
Hizmetleri Yönetmeliği nde belirtilen esaslar doğrultusunda yürütülür.
•Özel Özel Eğitim Merkezlerinden Hizmet Almak İçin Nereye Başvurmak Gereklidir ?
Hastaneden alınan eksiksiz doldurulmuş özürlüler için sağlık kurulu raporu ile ikamet edilen ilçede bulunan Rehberlik Araştırma Merkezlerine müracaatta
bulunulmalıdır.
•Eğitsel Değerlendirme Ve Tanımlama Nedir?
Rehberlik Araştırma Merkezlerinde, bireyin tüm gelişim alanındaki özellikleri ve akademik disiplin alanlarındaki yeterliliklerinin değerlendirilmesi amacıyla nesnel, standart
testler ve özürlü bireyin özelliklerine uygun ölçme araçlarıyla yapılan tüm uygulamalardır.
•Eğitsel Değerlendirme Ve Tanımlama İçin Gerekli Belgeler Nelerdir ?
· Özürlü bireyin velisinin veya okul/ kurum yönetiminin yazılı başvurusu,
· Okula/ kuruma kayıtlı özürlü bireyin bireysel gelişim raporu
· İkametgah belgesi
· Özürlüler için sağlık kurulu raporu
•Özel Eğitim Ücretlerinin Ödemesi Hangi Kurum Tarafından Yapılmaktadır ?
Özel eğitime ihtiyacı olduğu Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu tarafından tespit edilen tüm özürlü bireylerin yararlandığı özel eğitim hizmetlerine ilişkin ödemenin Bütçe
Uygulama Talimatı ile belirlenen kısmı Milli Eğitim Bakanlığı tarafından karşılanmaktadır. Bu miktar Milli Eğitim Bakanlığı tarafından özel eğitim hizmeti veren kuruma
ödenmektedir.
•Özel Eğitim Ücretlerinin Ödemesi Nasıl Yapılmaktadır ?
Doğuştan ya da herhangi bir hastalık veya kaza sonucu fiziksel, görme, işitme, konuşma, zihinsel, ruhsal, duygusal ve sosyal yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmiş
özürlü çocukların eğitim ve rehabilitasyon hakkından yararlanabilmeleri için, yukarıda sayılan yetersizlikleri ile ilgili olarak Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları
Hakkında Yönetmeliğe göre düzenlenmiş özürlü sağlık kurulu raporu geçerli belge sayılacaktır.
Düzenlenecek raporda tıbbi tanılamanın yanı sıra varsa çocuk gelişimi ve eğitimcisi, sosyal çalışmacı, psikolog, fizyoterapist ve gerek görülen diğer meslek elemanlarından
en az biri veya birkaçının eğitimsel tanılama ve özürlünün durumunu değerlendirmeleri ve yazılı olarak bildirecekleri görüşlerinin belgelendirilmek suretiyle özürlü sağlık
kurulu raporuna eklenmesi gerekmektedir.
Özel eğitim merkezleri, fatura edilen fiziksel, görme, işitme, zihinsel, ruhsal, duygusal ve sosyal engelli olan çocuklara yönelik özel eğitim, grup eğitimi ve rehabilitasyon
hizmetlerinin verilebilmesi için ilgili mevzuatında öngörülen gerekli beceriye sahip meslek elemanlarını çalıştırdıklarını belgelemek zorundadırlar.
Özürlü çocukların rehabilitasyonlarının ve eğitimlerinin, ruhsat aldıkları kurumların ilgili yönetmeliklerinde belirlenen esaslar doğrultusunda gerekli personeli istihdam eden
resmi (kamu kurum ve kuruluşları ile üniversiteler tarafından açılan merkezler) ve özel rehabilitasyon ile özel eğitim merkezlerinde sağlanması durumunda; özel eğitim ve
rehabilitasyon merkezi tarafından hazırlanan aylık/yıllık çalışma programı, bireyselleştirilmiş eğitim planı ve belirlenmiş rehabilitasyon programları doğrultusunda aldıkları;
Grup eğitimi için aylık 80 YTL, aylık/yıllık çalışma programı bireyselleştirilmiş eğitim planı ve belirlenmiş rehabilitasyon hizmeti bedelinin ise aylık 280 YTL tutarı kadarı
karşılanacaktır. Bu miktarları geçen kısım ise ilgili tarafından karşılanacaktır.
Özürlü çocukların özel eğitim ve rehabilitasyon programlarından yararlanmasının gerekli ve zorunlu olup olmadığı ve bunlara ilk başlama tarihi esas alınarak belirli
dönemler halinde hastadaki iyileşme durumunun, özel eğitime ve rehabilitasyona devam edilip edilmeyeceği hususunun yetkili sağlık kurumlarından alınacak ayrıntılı
gelişimsel ve eğitimsel tanılama raporları ile tevsiki gerekmektedir. Sağlık kurulu raporlarının en geç iki yılda bir yenilenmesi gerekir. Raporda daha kısa bir süre
belirtilmişse, bu süre esas alınır.
Özürlülere verilecek sağlık kurulu raporunun yenilenmesi için süresi sona ermeden en az bir ay önce, özürlü ve ailesinin ilgili sağlık kuruluşuna başvurmaları için, hizmet
aldıkları rehabilitasyon merkezi tarafından rehberlik yapılacaktır. Özürlüye verilen eğitim ve rehabilitasyonun sürekliliğinin sağlanması için özürlülere verilecek sağlık kurulu
raporunun zamanında yenilenmesi hususunda yetkili sağlık kurumlarının gerekli hassasiyeti göstermeleri ve ailenin de işlemleri tamamlamak üzere gerekli takibi yapması
gerekmektedir.
Özürlü çocukların eğitimlerinin, tıbbi rehabilitasyonlarının ve psiko-sosyal rehabilitasyonlarının yapılacağı özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinin denetimleri, ilgisine
göre Milli Eğitim Bakanlığı veya Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğünden kuruluş açma ve işletme izni veren kurum denetim elemanlarınca
yapılır. Bu merkezlerden usulüne uygun olarak işletilmeyen ve hizmet sunmayanlar hakkında kuruluş açma ve işletme izni aldıkları kurum mevzuatına göre işlem yapılır.
Ödemelerde bu hususlar göz önünde bulundurulacaktır.
Özel Eğitim Ve Rehabilitasyon Hizmetlerinde Ailenin Görevi, Sorumlulukları Ve İşlevi Nedir ?
Özel eğitimin temel ilkelerinden biriside ailelerin özel eğitim sürecinin her boyutuna aktif olarak katılımlarının ve eğitimlerinin sağlanmasıdır. Eğitsel değerlendirme ve
tanılamanın her sürecinde aileler, okul ve uzmanlar işbirliği içinde çalışırlar. Gerektiğinde ailenin görüşü alınır. Ailenin görüş ve onayı alınmadan özel eğitim süreci ile ilgili
hiçbir açıklama yapılamaz.
•Özürlü Bireyin Ailesine Yönelik Eğitim Hizmetleri Nasıl Verilmektedir?
Aile eğitimi tüm eğitim kademelerindeki özürlü bireyin eğitimine katkı sağlamak rehberlik ve danışmanlık hizmetlerini içeren bir eğitimdir.
Aile Eğitim Hizmetleri Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Özel Eğitim okul ve Kurumları, kaynaştırma uygulamaları yapılan okullar tarafından hazırlanan ve yürütülür. İhtiyaç
halinde bu hizmet evlerde de yürütülebilir.
•Kaynaştırma Programında Görme Yetersizliği Olan Öğrencilerin Sınav Yoluyla Değerlendirmeleri Nasıl Yapılır ?
· Yazılı sorularda Braille yazılan cevaplar sınavından hemen sonra öğretmenin öğrenciye okutmasıyla değerlendirilir.
· Bu öğrenciler, çizimli ve şekilli sorulardan muaf tutulurlar.
· Az gören öğrenciler için sınav soruları kalın ve büyük puntolu hazırlanır.
•Kaynaştırma Programında İşitme Yetersizliği Olan Çocuklara Uygulanan Muafiyetler Nelerdir ?
İlköğretimde ve ortaöğretimde bu öğrencilerin istekleri doğrultusunda yabancı dil programlarındaki bazı bilgi ve becerilerin öğretimininden veya dersin tamamından muaf
tutulurlar.
•Kaynaştırma Programında Devam Eden Zihinsel Yetersizliği Olan Öğrencilerin Başarı Durumları Nasıl Değerlendirilir ?
Bu öğrencilerin özellikleri dikkate alınarak daha sık aralıklarla ve kısa süreli sınavlar yapılır.
Otistik Öğrenciler İle Duygusal Ve Davranış Bozukluğu Olan Öğrencilerin Başarıları Nasıl Değerlendirilir ?
Bu öğrencilerin iletişim özellikleri ile sosyal- duygusal huzur bulmuşlukları dikkate alınarak değerlendirme yapılır.
•Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Öğrencilerin Başarıları Nasıl Değerlendirilir ?
Bu öğrencilerin özellikleri dikkate alınarak daha sık aralıklarla ve kısa sürekli sınavlarla yapılır.
•Kas Ve Sinir Sistemi Bozukluğu Olan Öğrencilerin Eğitimi Nasıldır?
Motor beceri gerektiren derslerin uygulamak bölümlerinden istekleri doğrultusunda muaf tutulurlar.
•Üniversite Sınavına Giren Özürlü Öğrenciler İçin Ne Tür Kolaylıklar Sağlanmaktadır?
Üniversite sınavına giren özürlü öğrenciler için gerekli fiziksel düzenlemeler yapılmaktadır. Ortopedik ve görme özürlüler için uygun düzenlenmiş sınav mekanları
hazırlanmakta, görme özürlüler ve az görenler için 30 dakikalık ek sınav süresi verilmekte, sınav sorularını okuyacak ve söylenecek yanıtları yazacak uygun eğitimde ve
düzgün diksiyonlu yardımcı refakatçi eşliğinde sınava girme olanağı tanınmaktadır.
•Özürlü Üniversite Öğrencilerine Sağlanan Kolaylıklar Nelerdir ?
Başarılı ve ihtiyaç sahibi özürlü öğrencilere Yükseköğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu tarafından öncelikli olarak öğrenim kredisi, katkı kredisi ve yurt tahsisi yapılmaktadır.
20.06.2006 tarih ve 26200 sayılı resmi gazetede yayımlanan Yükseköğretim Kurumları Özürlüler Danışma ve Koordinasyon Yönetmeliği gereğince üniversitelerde,
öğrencilerin öğrenim hayatlarını kolaylaştırmak için gerekli tedbirleri almak ve bu yönde düzenlemeler yapmak üzere Özürlüler Danışma ve Koordinasyon Birimi
oluşturulması sağlanmıştır.
•KİMLİK KARTI VE SAĞLIK KURULU RAPORU İLE ÖZÜRLÜLERE SAĞLANAN HAK VE KOLAYLIKLAR
Türk Hava Yolları Tarafından Özürlülere İndirim Nasıl Uygulanmaktadır.
Türk Hava Yolları Tarafından Belirlenen Usul ve Esaslarda Özürlülere İndirim Uygulanmaktadır.
Türk Hava Yolları iç ve dış hat seferlerinde geçerli kimi ücretlerde, (her türlü ücret üzerinden uygulanmaz) genel veya kısmı felç sonucu refakatçisiz hareket edemeyen
veya kısıtlı hareket edebilen yolculara, görme engelli (%90 ve üzerinde görme özürlüler) her iki ayağını ve/veya bacağını kullanamayan yolculara, uçak içinde herhangi bir
durumda fiziksel ve/veya zihinsel nedenlerle kişisel güvenlikleri veya konforları (yemek, tuvalet vb.) kendilerine yeterli olmak konusunda engelle karşılaşacak ve hızlı
hareket etmeleri istendiğinde bunu yerine getiremeyen yolculara ve refakatçilerine iç hat seyahatlerde %20, dış hatlarda ise %40 oranında özürlü ve refakatçi indirimi ‘
uygulanmaktadır. Söz konusu indirimler parkur ve ücret tiplerine göre farklılık arz edebileceğinden, daha ayrıntılı bilgi edinmek üzere satış ofislerine ve seyahat
acentalarımıza başvurabilirsiniz.
Yukarıda tanımlandığı şekilde özürlü olduğunu belgeleyen (özel veya devlet hastanesinden alınan rapor ya da heyet raporu) yolcularımız, seyahatleri için geçerli ücretin
uygulama şartları kapsamında, özürlü indirimi uygulamasından faydalanabilirler.
Ayrıca, T.C. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü ‘ nce düzenlenen Gazi Tanıtım Kartı na sahip olan gazi/malül yolculara da, indirime izin veren ücretler üzerinden, iç hat
uçuşlarında % 20, dış hat uçuşlarında % 40 indirim uygulanmaktadır.
•TC Devlet Demir Yolları Tarafından Özürlülere İndirim Nasıl Uygulanmaktadır.
Malül, gazi ve özürlülere anahat yolcu trenlerinden %20 indirimle yararlanabilmektedir.
•Türkiye Denizcilik İşletmesi Tarafından Özürlülere İndirim Nasıl Uygulanmaktadır.
Türkiye Denizcilik işletmelerine ait Kruvaziye Seferler ve iç hatlarda %20 indirim uygulanmaktadır.
İstanbul Deniz Otobüsü AŞ. Tarafından Özürlülere İndirim Nasıl Uygulanmaktadır.
Bedensel Özürlüler
% 40 ve üzeri derecede özürlü bulunan ve Nüfus Cüzdanına özürlülük durumu yazılmış olan kişiler.
* Bilgisayardan bilet kesilen dış hatlarda İNDİRİMLİ,
* İETT’den alacakları ÜCRETSİZ seyahat kartları üzerine taktıracakları indirimli akbillerini kullanmak suretiyle akbilli hatlarda İNDİRİMLİ
Malul Vatandaşlar
2022 sayılı kanuna göre maaş alan 65 yaşını doldurmuş bakıma muhtaç malul durumdaki kişiler,
* Durumlarını belgelemek kaydıyla dış hatlarda İNDİRİMLİ
* İETT’den alacakları ÜCRETSİZ seyahat kartları üzerine taktıracakları indirimli akbillerini kullanmak suretiyle akbilli hatlarda İNDİRİMLİ yararlanmaktadır.
•Müze Ve Örenyeri Girişlerinde Özürlülere Uygulanan Ücret Nasıldır?
Özürlüler, gaziler ve 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş, Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun kapsamında aylık almakta
olanlar kimliklerini ibraz etmek suretiyle müzeler ve örenyerlerinden ücretsiz faydalanmaktadır.
Milli Parklar, Tabiat Parkları, Tabiat Koruma Alanları ve Tabiat Anıtları Girişinde Uygulanan Ücret Nasıldır?
Harp malülü, gaziler ve özürlüler kimliklerini ibraz etmek suretiyle ücretsiz faydalanmaktadır. Özelleştirilen işletmelerde sözleşmeye göre uygulama yapılmaktadır.Ayrıca
çadır ve karavan yeri ücretinde %50 indirim uygulanmaktadır.
•GSM Şebekelerinde (Cep Telefonlarında) Uygulanan Ücret Nasıldır?
Şebekeler özürlülere özel tarifeler uygulamaktadır.
•Toplutaşıma(Belediye Otobüsü-Metro vb.) ve Su Bedelinde Uygulanan Ücret Nasıldır?
Bu uygulanmalar Belediyelere göre çeşitlilik arzetmektedir. Bazı belediyeler ücretsiz taşıma yaparken bazıları özür oranlarını baz alarak ücretsiz yada indirimli tarife
uygulamaktadır. Çok az sayıda belediye tarafından su faturasında indirime gidilmiştir.
Belediyelerin verdikleri hizmetlerde uygulayacakları indirim ve tarifelerde genel bir yasal düzenleme bulunmayıp, bunlar tamamen Belediyenin yetkisinde olan bir
husustur.Bütün bu uygulamaların olabilmesi için Belediye Meclislerince bu yönde bir karar alınmış olması gerekmektedir.
•Türkiye hangi alanlarda AB fonlarından faydalanmaktadır?
2006 yılına kadar olan yapılanma dahilinde Türkiye, Siyasi Kriterler, Sivil Toplum Diyaloğu, Mevzuat Uyumu ve Kurumsal Yapılanma, Ekonomik ve Sosyal Uyum
alanlarında mali yardımlar kullanmıştır.
•Ülkemizin faydalandığı Avrupa Birliği Programları hangileridir?
Altıncı Çerçeve Program (2002-2006), Yeni Halk Sağlığı Programı (2001-2006), Avrupa Uyuşturucular ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Programı, Ayrımcılıkla Mücadele
(2001-2006), Kadın Erkek Eşitliği (2001-2005), Toplumsal Dışlanmayla mücadele, İstihdam Alanında Teşvik Önlemleri Programları (2001-2005), İdari İşbirliği Programı,
Leonardo Da Vinci Meslek İçi Eğitim (2000-2006), Socrates- Eğitim (2000-2006), Youth- Gençlere Yönelik Etkinlikler (2000-2006), Avrupa Çevre Ajansı, şirketler ve
Girişimcilik Programı (2001-2003), E-content Programı, Gümrükler 2007 programları Türkiye’nin faydalandığı program alanlarıdır.
•Türkiye 2007 yılı ve sonrasında hangi AB fonlarından faydalanacaktır?
2007-2013 döneminde ise tüm katılım öncesi AB mali yardım programlarını birleştiren mali araç olarak adlandırılan Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) bünyesinde mali
yardımlardan faydalanacaktır. IPA bünyesindeki mali yardım bileşenleri; Geçiş Dönemi Desteği ve Kurumsal Yapılanma; Bölgesel ve Sınır Ötesi İşbirliği, Bölgesel Kalkınma,
İnsan Kaynaklarını Geliştirme ve Kırsal Kalkınma bileşenleridir.
•Programlar ve mali yardımlar hakkında daha detaylı nerelere başvurabilirim?
Avrupa Birliği Genel Sekreterliği ( www.abgs.gov.tr )
AB Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi ( www.ua.gov.tr )
Devlet Planlama Teşkilatı ( www.dpt.gov.tr )
•Özürlü kimlik kartımı kaybettim ne yapmalıyım?
30.10.2005 tarih ve 25981 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Özürlüler Veritabanı Oluşturulmasına ve Özürlülük Bilgisinin Nüfus Cüzdanında Yer Almasına Dair
Yönetmelik gereği, Başkanlıkca özürlüler için kimlik kartı düzenlenmeyecektir. Bunun yerine, isteğinize bağlı olarak özürlülük bilgisinin yer aldığı nüfus cüzdanı
düzenlenecektir. Bilgileriniz MERNİS veri tabanına aktarılmıştır. Özürlü bilgisinin yer aldığı nüfus cüzdanı almak için herhangi bir Nüfus Müdürlüğüne mevcut nüfus
cüzdanınızla birlikte müracaat etmeniz gerekmektedir.
•Özürlü kimliğim kırıldı (zayi) oldu nasıl çıkartabilirim?
30.10.2005 tarih ve 25981 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Özürlüler Veritabanı Oluşturulmasına ve Özürlülük Bilgisinin Nüfus Cüzdanında Yer Almasına Dair
Yönetmelik gereği Başkanlıkca özürlüler için kimlik kartı düzenlenmeyecektir. Bunun yerine, isteğinize bağlı olarak özürlülük bilgisinin yer aldığı nüfus cüzdanı
düzenlenecektir. Bilgileriniz MERNİS veri tabanına aktarılmıştır. Özürlü bilgisinin yer aldığı nüfus cüzdanı almak için herhangi bir Nüfus Müdürlüğüne mevcut nüfus
cüzdanınızla birlikte müracaat etmeniz gerekmektedir.
•İstanbul’da ikamet etmekteyim eşim için refakatçi kartı çıkartmak istiyorum nereye başvurabilirim?
Özürlü yakınlarına refakatçi kartlarının hangi şartlarda verileceği yerel yönetimlerin aldığı kararlar doğrultusunda belirlenmektedir. Bunun için; eşinize refakatçi kartı almak
için İstanbul Büyükşehir Belediyesi İETT Genel Müdürlüğünün Karaköy’deki Serbest Kartlar Müdürlüğüne başvurmanız gerekmektedir.
•Özürlü kimlik kartı nasıl çıkartılır nereye başvurulabilir?
30.10.2005 tarih ve 25981 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Özürlüler Veri Tabanı Oluşturulmasına ve Özürlülük Bilgisinin Nüfus Cüzdanında Yer Almasına Dair
Yönetmelik gereği, Başkanlıkca özürlüler için kimlik kartı düzenlenmeyecektir. Bunun yerine, isteğinize bağlı olarak özürlülük bilgisinin yer aldığı nüfus cüzdanı
düzenlenecektir. Özürlü bilgisinin yer aldığı nüfus cüzdanı almak için ikamet ettiğiniz ilin İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğüne; sağlık kurulu raporunun aslı veya onaylı örneği ve
nüfus cüzdanı ile müracaat etmeniz gerekmektedir.
Daha önceden özürlü kimlik kartı sahibiyim. Özürlü olduğumu nüfus cüzdanıma işletmek istiyorum, nasıl ve nereye başvurabilirim?
30.10.2005 tarih ve 25981 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Özürlüler Veritabanı Oluşturulmasına ve Özürlülük Bilgisinin Nüfus Cüzdanında Yer Almasına Dair
Yönetmelik gereği, MERNİS veri tabanına aktarılmış olup; herhangi bir Nüfus Müdürlüğüne mevcut nüfus cüzdanınızla birlikte müracaat etmeniz gerekmektedir.
•Özürlü olduğumdan dolayı, özür oranımı ve özür bilgimin nüfus cüzdanında yer almasını istemiyorum, sosyal haklardan nasıl yararlanacağım?
30.10.2005 tarih ve 25981 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Özürlüler Veritabanı Oluşturulmasına ve Özürlülük Bilgisinin Nüfus Cüzdanında Yer Almasına Dair
Yönetmelik gereği, Başkanlıkca özürlüler için kimlik kartı düzenlenmeyecektir. ikamet ettiğiniz ilin, İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğüne özürlüler için sağlık kurulu
raporunuzun aslı veya onaylı örneği ile giderek değişikliği bildirmeniz gerekmektedir. Değişiklikle ilgili her türlü işlemi İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğünden takip ederek, nüfus
cüzdanınızda özürlülük bilgisinin yer almasını sağlayabilirsiniz. İsteğe bağlı isteğinize bağlı olarak özürlülere tanınan hak ve hizmetlerden mevzuat doğrultusunda elinizde
var olan sağlık kurulu raporu ile faydalanabilirsiniz.
•Özürlüler İdaresi Başkanlığından daha önce kimlik kartı aldım ancak; özür oranım arttığından yeniden özürlü kimlik kartı düzenlenmesini istiyorum?
30.10.2005 tarih ve 25981 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Özürlüler Veritabanı Oluşturulmasına ve Özürlülük Bilgisinin Nüfus Cüzdanında Yer Almasına Dair
Yönetmelik gereği, Başkanlıkca özürlüler için kimlik kartı düzenlenmeyecektir. Yeni özür oranınızın nüfus cüzdanında yer almasını istiyorsanız, ikamet ettiğiniz ilin, İl
Sosyal Hizmetler Müdürlüğüne özürlüler için sağlık kurulu raporunuzun aslı veya onaylı örneği ile giderek değişikliği bildirmeniz gerekmektedir. Değişiklikle ilgili her türlü
işlemi İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğünden takip ederek, nüfus cüzdanınızda özürlülük bilgisinin yer almasını sağlayabilirsiniz.
•Özür bilgimi nüfus cüzdanıma işlettim; ancak bazı haklardan yararlanamıyorum?
Sağlık kurulu raporu veya özürlülük bilgisinin yer aldığı nüfus cüzdanı ile çeşitli kurumların özürlülere sağladığı hak ve hizmetlerden faydalanabilirsiniz. Bu hak ve hizmetler
yerel yönetimler ve hizmet veren kurumların belirlediği esaslar doğrultusunda sunulmaktadır.
•Evlendiğimden dolayı soyadım ve nüfus bilgilerim değişti. Yeni soyadıma göre özürlü kimlik kartımı değiştirmek istiyorum.
30.10.2005 tarih ve 25981 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Özürlüler Veritabanı Oluşturulmasına ve Özürlülük Bilgisinin Nüfus Cüzdanında Yer Almasına Dair
Yönetmelik gereği, Başkanlıkca özürlüler için kimlik kartı düzenlenmeyecektir. Eski bilgileriniz MERNİS veri tabanına aktarılmış olup; bunun yerine, isteğinize bağlı olarak
özürlülük bilgisinin yer aldığı nüfus cüzdanı düzenlenecektir. Özürlülük bilgisinin nüfus cüzdanında yer almasını istiyorsanız, ikamet ettiğiniz ilin İl Sosyal hizmetler
Müdürlüğüne yeni nüfus cüzdanınızla giderek, değişikliği bildirmeniz gerekmektedir. Değişiklikle ilgili her türlü işlemi İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğünden takip ederek, nüfus
cüzdanınızda özürlülük bilgisinin yer almasını sağlayabilirsiniz.
•Özel Eğitime Gereksinim Duyan Öğrencilerin Okullara Erişiminin Sağlanması için Ücretsiz Taşınması Projesi nedir? Proje kapsamında hangi öğrencilerin ücretsiz
taşınması gerçekleştirilmektedir.
Özel Eğitime Gereksinim duyan Öğrencilerin Okullara Erişiminin sağlanması için Ücretsiz Taşınması Projesi özel eğitime gereksinim duyan çocukların okullara erişiminin
ücretsiz sağlanması ile eğitimde fırsat eşitliğinin sağlanması ve özürlü öğrencilerin okumaya teşvik edilmesi amacıyla Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı ve Milli Eğitim
Bakanlığı Özel Eğitim, Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel tarafından hazırlanmıştır. Proje kapsamında 2006-2007 öğretim yılında Milli Eğitim Bakanlığı bünyesindeki
Görme Engelliler Okullarından 184
İşitme Engelliler Okullarından 1943
Ortopedik Engelliler Okullarından 67
Otistik Çocuklar Eğitim Merkezi-Anasınıfından 460
Zihinsel Engelliler Okullarından 11615
Özel Eğitim Sınıflarından 8921
Olmak üzere toplam 24118 özel eğitim gerektiren öğrenci ücretsiz taşınacaktır. Proje toplam öğrenci sayısının 27000 olacağı tahmin edilerek planlanmıştır.
•Bakım hizmetlerinden kimler yararlanabilir ve bu hizmetlerden yararlanmak isteyen kişiler nereye başvuru yapmalıdır.
Sosyal güvenlik kurumlarına tabi olmayan; sağlık kurulu raporu ile ağır özürlü olduğunu belgelendiren, hayatını başkasının yardımı ve bakımı olmadan devam
ettiremeyecek durumda olan kişiler bakım hizmetlerinden yararlanabilir. Bakım hizmetlerinden yararlanmak için başvuru il sosyal hizmetler müdürlüğüne özürlü bireyin bir
yakını tarafından yapılabilir.
sayın yetkili,
benim %50 raporum var ,malumunuz engellinin eğitim ihtiyaçlarından biri olan eğitim dir. bunun sağlanması için değişik elktronik malzemelere ihtiyaç duyulmakta. bu elektronik malzemelerin alımında bilgisayar vs. gibi ötv den muaflık varmıdır. (araçlarda yani binek araçlarında olduğu gibi.)?geniş bir malumat verirseniz sevinirim. çünkü bilgisayara acil ihtiyacım var. eğitimimi tamamlamak istiyorum.biliyorsunuz bu zamanda ne kadar engelli olursanız olun bir artınız yoksa işe alınmakta yine zorluk çekiyorsunuz. hiç olmazsa bilgisayar çalışabilmem için kendimin olmasında yarar vardır diye düşünmekteyim.bunun içinde muafiyet varmıdır öğrenmek istiyorum.
saygılarımla.
benim kızım yüzde 79 ziyinsel ve bedensel özürlü ortaokul mezunu çalışabilir rapor verilirmi özürlü memur sınavına girebilir mi
benim iki buçuk yaşında yigenim 100 de 99 ağır engelli raporu daha bebek olduğu için 2yıllık bu yüzden ötv indiriminden yararlanamıyacağını söylediler vergi dairesinden bu ne kadar doğru acil bilgilendirirseniz sevinirim teşekkürler.
benim kardesim %80 ya da % 90 oranında fiziksel özürlü raporu var.orta okul mezunu fiziksel durumu nedeniyle liseye devam etmedi.ögretim hayatına devam etmesi için ne yapabiliriz .ve araba alma durumumuz da ne gibi haklarımız olacaktır. yardımcı olursanız seviniriz tesekkürler.
mrb benim babamın %60 engelli raporu var ve çalışamıyor dedemin evinde oturuyoruz biz ama babaannem bizi evden çıkarmak istiyor çıkarabilir mi yasal yollara başvursak hak kazanabilir miyiz.
cevap: hayır rapor oranı en az %90 olmalıdır.
—
1986 doğumlu bir kız yeğenim var Daum sendromlu %76 rapor verildi araba kullanma imkanı yok.Kendi ihtiyaçlarını (tuvalet+ banyo + kendi yemek hazırlama )görememektedir.ötv indirimli araba alma imkanımız varmı? saygılarımla
Cevap: evet öncelikle askerlik şubesine gidecek ve oradan askeri hastaneye sevk alacak. askeri hastanede sağlık kuruluna girerek askerlik yapamaz raporunu alacak.
—
hocam merhaba benim kardeşim altı sene önce omirilik ameliyetı oldu sırtında platin var ve askerlik celbi geldi dr askere gidemez demişti ne yapmamız gerek askerlik şubesinemi gitmesi gerek yoksa rapormu alacak rapor alacaksa nasıl almalıyız?teşekkürler..
Merhabalar
Özürlü çocukların eğitim gördükleri ortamlara (okul rehabilitasyon merkezi vs) ulaşımı esnasında refakatçiye ihtiyaç duyuyorsa, ve refakat edicek kişi (anne, baba) memursa eğiitm başlangıç ve bitiş saatlerinde 1 saat kurumdan idari izinli sayılır şeklinde bir yönetmelik yada kanun mevcuttu. bu metnin tarih sayı ve ismini hatırlayamadım yardımcı olabilirmisiniz. teşekkür ederim.
slm hocam benim 3,5 yaşında birkızım var sp hastası raporunda %80 ve ağır özürlü kısmında hayır kaşesi var maaş bağlatmak için müracaat ettiğimizde bize evet yazması gerektiğini söylediler araştırma yaptığımda ise evet veyada hayır olmasını önemli değil sadece %50 üstünde olması maaş hakkım olduğu ile ilgili yönetmenlikte değişiklik olduğu söylendi.böyle bir değişiklik varmı?bize yardımcı olurmusunuz teşekürler ederim.
Cevap: öncelikle geçmiş olsun. İndirimli araç alabilmek için rapor %90 ve üzeri olmalıdır.
—
iyi günler.kardeşimin iş kazasında 2006 yılında sol gözü kör oldu.devlet hastanesinin verdiği rapor %25.kendisi şuan sürekli iş görememezlik maaşı alıyor.kardeşimin adına araç almak istiyoruz fakat ötv indirimi yapılıyormu.yardımcı olursanız sevinirim.
Hocam benim annem %92 özürlü ben aracı aldım ve annem aracı aldıktan 2 yıl sonra öldü mesela benden ÖTV indirimi alınır mı bu konu hakkında bilgi verirseniz sevinirim
benim oğlum 1998 de doğdu 2 aylık ke fark ettik 2005 yılında çıktığı için bu yasa çok detaylı bilmiyorum sormak istediğim şey ben 1998 sigortalıyım erken emeklilik şansım varmı? teşekür ederim sevgi ve saygı ile kalın….
Merhaba;
Kayınpederim %90 özürlü raporu var. Araç almak istiyor ama ehliyeti yok. Benim kullanmamı istiyor.
Sorum Şu: Alınan aracı kardeşlerim kullanabilir mi?
(Katınpederimle kardeşlerimin her hangi bir kan bağı yok)
çok güzel bir siteymiş allah herkesin derdine derman versin şu cuma akşamı
engellilerin yeni hakları nelerdir. yeni sınav başvuruları başladı mı
ünv site hastanesınden % 100 rapor aldım araç dusunuyorum bu rapor gerçerli olurmu acaba
Hoam selam benim 13 yaşlnda bi oğlum var èl bileyinde sakat %70 surekli raporu var ben babasl arac alabilirmiyim veya yurdlslnda getire bilirmïyim teşekurler
oğlumun raporu%80 ağır gelirimizde1250 tl bakıcı maaşı için başvurdum ailede 4 kişiyiz sorum şu ticari arabamız var bakıcı maaşı almamıza engel olurmu cevabınız için şimdiden teşekürler
meraba ben gözlerimden keratakonus ameliyatı oldum gözlerimin görme oranı % 100 civarı askerden çürük raporu aldım doğru düzgün bir yerde çalışamıyorum ailemin de maddi sıkıntılarından dolayı ayrı yaşıyorum malulen emekli olma yada yardım alma şansım varmı ilginizden dolayı yeşekürler..
Eşimin böbrek yetmezliği ve tansiyon rahatsızlığından dolayı % 90 ın üzerinde raporu bulunmakta. 1600 cc nin altında bir araç almak için müracaatımızı ve pazarlığımızı yaptık ancak vergi dairesi araç için ÖTV den yararlanamzasınız dedi. Böyle birşey olabilirmi. Neler yapabiliriz. Şimdiden ilginize teşekkürler. Saygılar.
selam.
36 yasında %95 zıhınsel ozurlu kızımız var.annesı vasi olarak anne parası alıyor.baba sıgorta emeklısı baba bakım ucreti alabılırmı.
mrh. engeli aracının vize işlemleri için aracı kulanan engelli dışında birisi götürebilirmi?
Bakım parası alabilmeniz için eve giren gelir miktarının evde yaşayan kişi sayısına bölünerek oluşan orana göre karar verilmektedir. Eğer askari ücretin üçte ikisinin altında kalıyorsa başvurunuzu yapıp bir deneyebilirsiniz. Araba alabilmeniz için de raporunuz %90 olmak zorunda. Ancak ortapedik engelliler için bu yüzdelik oran değişmekte. Ayrıntılı bilgiye size yakın maliyeden alabilirsiniz.
—-
selam kendin %65 engelliyim sağ tarafım felcli malülen emekliyim eşim bakım parası alabilirmi birde vergi indirim belgem var sıfır arac almak icin vergi indiriminden yararlanabilirmiyim
Vergi dairesinin söyledikleri haklı. Hastaneden tekrar rapor almanız gerekiyor.
—–
Merhaba Sevil ben.Kayınpederimin raporunda %95 engelli yazıyor.sıfır araç alıp ötv indiriminden faydalanmak için galeriye başvurduk.Galeri raporu vergi dairesine göstermiş.Vergi daireside raporda özrü sürekli yazması gerektiğini ve yanına ötv indiriminden faydalanabilir diye özellikle yazması gerektiğini söylemişler ne yapmamız gerekiyor.sonuçta rapurunda %95 özürlü yazıyor.ve bu bilgi doğrumudur yardımcı olurmusunuz.
annemın 0/79 engellı raporu var onun ıcın arac almak ıstıyorum ama hıc bılgım yok o km ve yada 2 el alabılırmıyım nereye muracat edebılırım tesekkur ederım
mrb hocam babam tarım-bağkurlu malülen emekli için sağlık kuruluşuna başvurduk heyet raporunda (sürekli- %92 oran ve sağlık yardımı) ibaresi yazılı.babam malülen emekli oldu,ancak babamın tedavisi için ötv indirimden sıfır araç alımı yararlanır mı?ötv indirimden sıfır araç alırsak babamın emekliliği iptal olur mu?
merhaba öncelikle bu hizmeti verdiğiniz için minnetar olduğumuzu bilmenizi isterim :
benim babam %52 özürlü annem ise ssk emeklisi bende memurum onlar ayrı yerde yaşıyorlar benim sormak istediğim babamın bu raporu ile annemin emekli maaşından vergi indirimi yapılırmı ?
ikinci sorum babam annemle arası iyi olmadığı için genellikle benrde kalıyor ben onu kendi sigortama aldırabilirmiyim . saygılar
mrb hocam babam tarım-bağkurlu malülen emekli için sağlık kuruluşuna başvurduk heyet raporunda (sürekli- %92 oran ve sağlık yardımı) ibaresi yazılı.babam malülen emekli oldu,ancak babamın tedavisi için ötv indirimden sıfır araç alımı yararlanır mı?ötv indirimden sıfır araç alırsak babamın emekliliği iptal olur mu?
CEVAP: Engelli olduğunuz grubu yazmamışsınız. Eğer bedensel engelli iseniz yurtdışından araç getirebiliyorsunuz. Bunun için rapor oranınız %40 olması yeterli. Fakat diğer engel gruplarındaysanız yurtdışından araç getiremezsiniz. Ayrıca raporunuz da %90 olmak zorunda. ÖTV,MTV gibi vergilerden muafsınız…
———-
Mhr Hocam ben fransadan %80 ozurluyum ve fransadan malulen emekliyim turkiyede ikamet ediyorum cifte vatanadsim turkiyeden bir rapaor alip fransadan arac ital edebilirmiyim anladigim kagariyla yurtdisinda arac getirmak icin %90 olmasi gerikor sanirim birde hangi vergilerden muaf oluyoruz b konularda beni aydinlatirsaniz sevinirim saygilar
mrb benim sol gözümde yüksek miyop var askerlikten de muaf oldum özel güvenlik sertifikası alabilirmiyim tşkrlr
2500 sisi araç taşıt pulundan muaf olurmu
s.a.benim ‘%75 sürekli’ özürlü raporum var bagırsaklarımla alakalı kronik bi rahatsızlık ve şua nasıl kart çıkartırım ne yapmam gerekiyor bilmiyorum yardımdı olabilirmisiniz lütfen
Cevap: Bir çok hakkınız bulunmakta. Bunların ayrıntılı bilgisine http://www.ozurluveyasli.gov.tr adresinden mevzuat kısmından edinebilirsiniz. Ancak size nöbet yazamazlar, çalışma saatlerinizde çocuğunuza göre esneklik göstermek zorundalar. Haklarınızı yukarıdaki adresten ve iletişim bilgilerinden edinebilirsiniz…
——
%83 özür raporu olan fiziksel ve zihinsel gelişim geriliği olan çocuğum var .öğretmenim.çaıştığım okulun müdürü bu tür insanlara Allahın önceki yaşamlarında işledikleri PEK BÜYÜK GÜNAHLARINDAN DOLAYI CEZALANDIRILDIKLARI KONUSUNDA VAHİY ALMIŞCASINA ÇALIŞMA ORTAMINDAN GÖNDERMEK İÇİN ELİNDEN GELEN HER TÜRLÜ EZİYETE MARUZ BIRAKIYOR.M.E.B MEVZUATINDA ÖZÜRLÜ ÇOCUĞU OLAN ÖĞRETMENİN NE GİBİ HAKLARI VAR?BU KONUDA ADAMLA YAZIŞMA VE KURALLAR DİLİYLE İLETİŞİM KURMAK ZORUNDAYIM.YAŞADIKLARIMDAN DOLAYI ZAMAN ZAMAN AKLIMA BAĞLI KALAMIYORUM ADAMA BİR GÜN ELİME GEÇENİ FIRLATMA İHTİMALİM AN MESELESİ. ÇOCUĞUMUN RAHATSIZLANMASI HALİNDE ADAMIN ZEHİR ZEMBEREK KAVGA DİLİYLE BENİ AŞAĞILAMASINA DAYANAMADIĞIM İÇİN ARTIK BİR TAKIM TEDAVİLERİNİ AKSATIP MÜDÜRÜN EZİYETE HİZMET EDEN DERS PROGRAMINA GÖRE 16 SSATLİK DERSE TAM GÜN MESAİ OKULDAYIM.
2005 yilinda yurt disindan bir araba alldiim ozurluyum ankara gumruk Müdürlüğü nden aracimin ustunde yakalamali haciz var arac yakalanirsa nasil bir yol izlemem gerekiyor saygilarimla
yüzde seksen ortopetik olmayan(sindirim ve hepatip b)raporum var.H sınıfı otomatik vitesli araç kullanır ibareli sürücü belgesi aldım.Ö.T.V.siz araç alabilirmiyim.
Cevap: Eğer muthaçlık maaşı alan kişi her hangi bir kişi üstünde SGK’lı ise hem maaş bağlanmaz hem de bağlandıysa kesilebilir. Öte yandan evde bakım ücreti alabilirsiniz. Bunun için de eve gelen belgeli maaşların toplamı evde yaşayanlara bölündüğünde askari ücretin 3/2’sinden fazla olmamalı. Bu koşulları yerine getirebiliyorsanız gerekli hizmetlerden faydalanmanız için bir sakınca görünmüyor…
——
hocam benim 27 yaşında %95 zihinsel özürlü abim var 1senedir 3 ayda 1 defa 1090 tl maaş yatırıyorlardı.annem e de 600 tl bakıcı parası yatıyor.3 hafta önce annem 3 aylık abimin özürlü parasını cekmeye gitmiş yatırmamışlar.. ne yapmamızı önerirsiniz hocam? hocam birde şöyle sorum olacak size evde eger 2 kişi sigortalı gözükürse abimin maaşı kesiliyormu? cevaplarınızı bekliyorum hocam saygılar…
CEVAP: Araba alabilmeniz için raporunuz %90 ve üzeri olmalı. Sadece ortopedik engelliler özel tertibatlı olmak şartıyla bu rapor oranı daha düşük olabilir.
—-
Hocam ben 26 yaşindayı şizoferen hastasıyım adana adlı tıp kurumundan 100/70 raporum var ben araba ala bilirmiyim K D V ve Ö T V de muaf ola bilirmiyim teşekürler
benim cavuşum bana tutanak tutu tutanak gecerli olurmu
slm hocam ben 18 yaşındayım iki kulagımdada agır derecede iştme kaybım var yüzde 48 raporum var konuşamıyorum işitme engelir lisesinde okuyorum benim ne gibi bi haklarım var engelli maşi araba alabilirmiyim evimiz kira annemin işyeri var kira bu bana engel olurmu beni bilgilendiriseni sevinirim
slm hocam eşim araç dışı trafık kazasına bağlı olarak sağ bacak diz altı amputasyonu oldu ,sol bacak ıse tbıa acık kırık nedenıyle tedavısı gatada surmektedır .
benım merak ettıgım esım
1.%yuzde kac rapor verırler ?
2.%40 ve uzerı rapor verıldıgınde alacagımız vergıden muaf aracı ben kullanabılırmıyım?
Engelli bakım ücreti alma koşulları hakkında bilgi yazabilir misiniz?
ben engelli yakınıyım. benim kardeşim engelli. öğretmen olarak başvurusunu yaptı. acaba şansı ne kadardır.
benim 1 buçuk yaşında kızımın anadan doğma beyni 2 cm küçük bakım aylığı almamız için en az kaç yaşında olmalı
CEVAP: Araba için rapor derecesi %90 olmalıdır. Ayrıca bulunduğunuz ile göre toplu taşım araçlarında ve belediyenin hizmetlerinde indirimler oluyor. Bunun için bulunduğunuz belediyeye giderek bilgi almanız gerekmektedir.
—-
benim % 81 özürlü kızım var vergi dairesine gittigim de bana dedilerki emeklilikde faydası olur dediler yani 1.ici derece özürlü sınıfından geçiyor hangi konularda fayda görebilirim arabada görebiliyormuyum emeklilikde görebiliyormuyum
cvplarsanız memnun olurum şimdiden teşekkürler kolaygelsin hocam
Asgari ücretten emekliyim %100 özürlü raporum var devletin ne gibi imkanlarından faydalana bilirim ? Raporumun maaşıma bir katkısı olabilir mi? baska ne gibi imkanlardan faydalana bilirim ?
Gunaydın arkadaşlar sizden bu konu hakkında bilgi almak istiyordum yardımcı olursanız seviniirim. 0/0 88 özürlü babannem var bunun için bi araç almayı düşünüyorduk pekı bu 0/0 88 özürlülük için geçerlimi raporunun nekadar olması gerekıyor araçtan yararkanabılmek için .Yardımlarınız için tşkrşer..
CEVAP: Evet sizlerin ve çocuğunuzun hakları var. Bakım ücreti alınabilir. Bunun için bulunduğunuz ildeki eski ismiyle Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü’ne yeni adıyla Aile ve Sosyal Plitikalar Bakanlığı İl Müdürlüğü’ne başvurmanız gerekmektedir.
— —
hocam benim 18 yaşında % 70 raporlu otistik oğlum var maaş hakkı varmı annesi de maaş alabilirmi başka ne gibi imkanlardan faydalanabilir ?
Ben 58 Yaşında işçi emeklisiyim ve AKCİĞER KANSERİ hastasıyım bu hastalığımla ilgili sağ AKCİĞERİM,in 4/3 ü alındı ve %70 Ağır Özürlüyüm bunula alakalı olarak emekli maaşım vergiden muafmıdır bunu öğrenmek istiyorum beni bilgilendirmenizi arz ederim.Saygılarımla.
merhaba, 9 yaşında otistik %80 engelli raporu var. 16 yıl çalışma hayatım oldu.2012 yılında kızıma bakacak kimse kalmadığı için işden ayrıldım. kendi emekli maaşımı bağlatabilirmiyim.teş.
CEVAP: Bakım ücretiniz kesilmez. Eğer eve giren para yükselirse o zaman kesilir.
—–
merhaba benim 4 yaşında engellı oglum var %76 ağır ozurlu sureklı raporumuz vardı evde bakım parası alıyorduk ozel egıtım alabılmesı ıcın 1 yıl sonra kontrolu uygundur yazıyordu ve tekrar kurula gırdı derecesi yüzde 98 oldu ama agır ozurlu degıl sureklı degıl nasıl ıs anlamadık o ayrı bı konuda.biz şimdi maaşı almaya devam edermıyız kesılırmı bılgı verırsenız sevınırım